ღვინის დღიურები. ზაზა გაგუა. გეოგრაფი, ნატურალური ღვინის მწარმოებელი სამეგრელოდან

ორშაბათი, 16 ნოემბერი

წვიმიანი დილა თენდება. ლოგინიდან გამოძვრომა მეზარება. დედამ ადგომა დამასწრო, როგორც ყოველთვის და ბუხარიც დანთებული დამხვდა. 

ჩვენს სახლს მარტვილში წელს 80 წელი შეუსრულდა. ჩემი დიდი ბაბუის, პართენ გაგუას აშენებულია 1935 წელს. მაღალ ფეხებზე შემდგარი ტრადიციული მეგრული ოდაა, რომელსაც ყველა ოთახში ბუხარი აქვს. მე და ჩემმა მეუღლემ გადავწყვიტეთ, ამ ოდას არამხოლოდ ზაფულობით ვეწვიოთ, არამედ სიცოცხლე, ყოველდღიურობა დავუბრუნოთ. 

თვენახევარია, საცხოვრებლად აქეთ გადმოვედი, რადგან სამსახურმა ასე მოითხოვა. წლის ბოლოს ჩემი ოჯახიც ჩემთან აპირებს გადმოსვლას და ყველანი ერთად ვიქნებით. ძველი სახლი, შედარებით, კეთილმოწყობას საჭიროებს, ბავშვებისთვის რომ იცხოვრებოდეს. გვინდა, რომ ძველებური იერსახე არ დავუკარგოთ და პირობებიც მისაღები იყოს. თუმცა ეს უფრო დიდ ხარჯებთან არის დაკავშირებული. 

მამაჩემი მშენებლობაზე მეხმარება და ყოველდღიურად იმაზე ვკამათობთ, რომ ამ სახლს „დავეხსნა“ და ახალი ავაშენო. ჩემზე ზრუნავს, უნდა, რომ ფინანსებს გავუფრთხილდე, თუმცა, მიუხედავად ამისა, რთული შესამჩნევი არაა, როგორ აბედნიერებს ეს ამბავი. ყველაზე მეტად მაინც ის ახარებს, რომ ჩემი მეუღლე გვერდში მიდგას და თბილისელი, თბილისში დაბადებული, გაზრდილი გოგო საცხოვრებლად მომყვება მისთვის თითქმის, უცხო გარემოში. 

ჩვენი ოდა მარტვილში

სასწრაფოდ მოვწესრიგდი (შეძლებისდაგვარად), ჩემს თანამშრომელს, ცაცა ჟორდანიას გავუარე, რომელიც ჩვენს მეზობლად ცხოვრობს და ორივენი ერთად გორდში გავემართეთ. აქ ჩემი ახალი სამსახურია - სამეგრელოს ბუნების ძეგლების კომპლექსისა და ოკაცეს ბუნების ძეგლების ადმინისტრაცია, რომელიც ჩემი სახლიდან 25 კმ. დაშორებით მდებარეობს.

გადავკვეთეთ მდ. ცხენისწყალი და ავუყევით სერპანტინს, რომელიც კოლხეთის დაბლობიდან ასხის ფერდობზე შეფენილ სოფ. გორდში ადის. გორდი ისტორიული სამეგრელოა, რომელიც 30-იან წლებში ხონის მუნიციპალიტეტს მიაკუთვნეს. რაც დაცული ტერიტორიების ახალი ადმინისტრაცია შეიქმნა, ოკაცეს კანიონი და ჩანჩქერი სამეგრელოს ბუნების ძეგლების კომპლექსში განიხილება. მარტვილის ეთნოგრაფიული მუზეუმის თანამშრომელი, ბატონი ალბერტ ხუნწელია ამას წინათ სიამაყით მეუბნებოდა, გორდი ისტორიულ ფესვებს უბრუნდებაო. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ მარტვილი-ხონის პაექრობაში მარტვილი 1:0 დაწინაურდა. : ))

გუშინ ღvino underground-ში ემილის და ჯერემის გასაცილებლად ჩვენი მეგობარი ნატურალისტი მეღვინეებისა და ღვინის მოყვარულების დიდი ოჯახი შეიკრიბა. გული დამწყდა, რომ თბილისში ჩასვლა ვერ მოვახერხე. სამაგიეროდ, ქეთო (ჩემი მეუღლე) და მაშო (1.9 წლის ქალიშვილი) მივიდნენ და ჩემი გულთბილი მოკითხვაც გადასცეს. 

ჯერემი და ემილი 1-2 კვირის წინ იყვნენ ჩვენი სტუმრები. რთველის გადაღება უნდოდათ, მაგრამ ყურძენი ჯერ კონდიციაში არ იყო შესული. ვენახი მოვინახულეთ, ვისაუბრეთ ჩვენს დამოკიდებულებებზე, ნატურალურ ღვინოზე, ჩემი და მეგობრების გამოცდილებაზე. ვაჩვენეთ ოკაცეს კანიონი და მარტვილის უნიკალური მუზეუმი. გვიმასპინძლა მუზეუმის დირექტორმა, გია ელიავამ, რომელიც, ასევე, თავის დროზე, წამოვიდა თბილისიდან მარტვილში და ბაბუის წამოწყებული ძალიან მნიშვნელოვანი საქმე გააგრძელა. გია ის ადამიანია, ვინც მარტვილში ძალიან უყვართ და ჩვენთვისაც, თავისი ცხოვრების წესით, გამოცდილებით, დიდი მაგალითია. 

ჯერემი ქუინი, ემილი რეილსბეკი, ნიკა ფარცვანია, გია ელიავა, მე

მე და ჩემმა მეგობრებმა მეღვინეობაში ჩვენი შესაძლებლობები პირველად 2012 წელს მოვსინჯეთ. მაშინ ტურიზმის ეროვნული ადმინისტრაციის პროექტს ვასრულებდით - „საქართველოს ღვინის გზა“. ამ პროექტში გავიცანი მალხაზ ხარბედია. ადამიანი, რომლის დახმარებითაც ჩემი ხედვებიც და ცხოვრების წესიც 180 °-ით შემოტრიალდა. ასე მოვხვდი ღვინის სამყაროში. 

ჩემი პირველი ოჯალეში 2012 წლის მოსავლისა იყო. ყურძენს დღემდე ვყიდულობთ, იმიტომ, რომ ჯერ ახალგაზრდა ვენახი გვაქვს. მომავალი წლიდან პირველ მოსავალს ველოდებით. თავიდან მე და მახომ (გაბუნიამ) დავიწყეთ. შემოგვიერთდნენ გრიგოლი, დათო, გიგა - ჩემი მეგობრები. ვერაფერს მოვახერხებდით, რომ არა ჩემი ახლო ნათესავები სოფ. თარგამეულში (თამაკონი), მამა-შვილი - ბესო და ნიკა ფარცვანიები. 

ბრენდს Vino M’ARTville დავარქვით. სახელწოდება ქეთომ მოიფიქრა. აქ იყო ღვინოც, ხელოვნებაც (ART), ქალაქიც (ville) და მარტვილიც (Martville). ნატურალური ღვინის ქმნა ხომ ხელოვნებაა, ბუნებასთან ხელით შეხების ხელოვნება. ეს დავინახე რამაზ ნიკოლაძესთან ურთიერთობაში, რომელიც მე და ბევრ დამწყებ მეღვინეს უანგაროდ გვეხმარებოდა და დღემდე თავისი კვალიფიციური და სანდრო რჩევებით ჩვენ გვერდითაა. ბევრი ნატურალისტი მეღვინეს წარმატება რამაზის, ჯონის და „ანდერგრაუნდელი ლომების“ დამსახურებაა.

დღის მეორე ნახევარში თამაკონში მივდივარ. ცუდ ამბავზე...

სამშაბათი, 17 ნოემბერი

დილაა. ცუდი განწყობით მეღვიძება. გუშინ ჩემი ნათესავების, ახალგაზრდა ბიჭების, ორმოცზე ვიყავით. თორნიკე და ბექა ერთმანეთის ბიძაშვილები იყვნენ - ზრდილობიანი, მშრომელი, კეთილი ბიჭები. დაღუპვამდე სამი დღით ადრე ცოლიკოურის რთველში და ღვინის დაწურვაში მეხმარებოდნენ. ბიჭები ავტოსაგზაო შემთხვევამ იმსხვერპლა და ჩვენმა რთველმაც ამ ამბის გამო უღიმღამოდ ჩაიარა. 

ორმოცზე დიდი ხნის უნახავი ნათესავები ვნახე. ბავშვობაში, როცა სოფლად დიდი ხნით ჩამოვდიოდი ზაფხულობით, ყველას კარგად ვიცნობდი. ყველას უკვირს ჩემი სოფლად გადმოსახლების ამბავი. მილოცავენ „თანამდებობას“, მაგრამ უკვირთ. 

მე და ქეთოს სოფლად ცხოვრება დიდი ხანია, გვინდოდა. მაგრამ ეს იმდენად თამამი ნაბიჯი იქნებოდა, ბევრი ვერ გაგვიგებდა. ჩვენი არჩევანის მიმართ პასუხისმგებლობის გრძნობა, თუნდაც, შვილების წინაშე, შედარებით შეამსუბუქა ჩემმა სამსახურეობრივმა დაწინაურებამ. ბევრისთვის ახლა უფრო გასაგები გახდა ჩვენი გადაწყვეტილება. 

ღვინოსთან შეხება ბავშვობიდან მქონდა. ჩემი ბაბუა, ჟორა ნაროუშვილი აგრონომი იყო და ვაზის ნერგების საუკეთესო მყნობელი. ბაბუას ვენახში ბავშვობიდან ვეხმარებოდი. ვეხმარებოდი მიწის გუთნით მოხნვაში, ხარებთან ერთად. ალაგ-ალაგ ღვინოსაც კი მასმევდა. პატარა ჭიქაში წყალში გაზავებულ ღვინოს ჩამომისხამდა და სადილზე სამ-სამ ჭიქას შევსვამდით ხოლმე. 

16 წლამდე, სანამ ბაბუა იყო, წელიწადში 3 თვეს თარგამეულში ვატარებდი. მე და ის ბევრ რამეს ერთად ვაკეთებდით. ვაზის მოვლის გარდა, ხშირად მთაში მივყვებოდი თხის მოსარეკად. ჩემი პირველი ღვინო (ოჯალეში), რომელიც მარტომ დავწურე, ბაბუას გარდაცვალების წელს დავაყენე. დამენანა გაზაფხულზე მისი მოვლილი ვენახის მიტოვება და მთელ ზაფხულს ვუვლიდი, სპილენძის ძველი, ძალიან მძიმე აპარატით ზურგზე მოკიდებული დავდიოდი რიგებში. ფეხზე ძლივს ვიდექი და სიმწრის ცრემლები მცვიოდა, მაგრამ ბედნიერი ვიყავი. ნოემბერში ღვინო დავაყენე და ეს ღვინო ჩემს დაბადებისდღეზე კლასელებს გავასინჯე. მეამაყებოდა ჩემი ნახელავი მათაც რომ მოეწონათ. 

შუა დღეზე ქეთომ დამირეკა. facebook-ში შეიხედე, ოლიკომ დაგხატა და სურათში მოგნიშნეო. ვნახე ნახატი. მწვანე ფლომასტერით ვყავდი დახატული მრგვალი სახით და ადვილად ამოსაცნობი გაბურძგლული წვერებით. სურათში ვიღიმი. გამეხარდა, რომ მისი გადასახედიდან ბრაზიანი მამა არ ვარ. ამასთანავე, საშინელი მონატრების გრძნობა დამეუფლა. ჩემი გოგოები თვენახევრის მანძილზე მხოლოდ ორჯერ მყავდა ნანახი და ისიც, მოუცლელობის გამო ბოლომდე ვერ დავუთმე დრო. ერთი სული მაქვს, როდის დასრულდება რემონტი, რომ ყველანი ერთად ვიყოთ. 

ოლიკოს თვალით დანახული ზაზა

მირეკავს დათო სოფ. ბეთლემიდან. მისი ორგანულად მოვლილი ოჯალეშის სტაბილური კლიენტი ვარ და ეს ერთ-ერთი საუკეთესო ვენახია იმათგან, საიდანაც ყოველწლიურად ყურძენს ვყიდულობ. დათომ ყურძენს ფასი დააკლო, 7-ის ნაცვლად 5 ლარამდე ჩამოვიდა და მეუბნება, რომ 0.5 ტ. ყურძენი აქვს. დასანანია, რომ ვერ ვყიდულობ. წელს მეგრული ოჯალეში ცოტა დავწურე. მაღალ ფასს ვერ შევწვდით. ჭურჭელიც აღარ გვეყო. დათოს ყურძენი არ უნდა გაცდეს. არ უნდა მოხვდეს იმ ხელში, რომელიც, როგორც მახო ხარბედია ამბობს, კარგი ყურძნისგან ცუდ ღვინოს დააყენებს. 

ვურეკავ ქეთოს, რომელიც მომავალი წლისთვის გეგმავს მეღვინეობის დაწყებას. ვიცი, რომ მცირე დანაზოგი აქვს და ვთავაზობ, დათოს ყურძენი ცუდ ხელში მოხვედრისგან იხსნას. აღმოჩნდა, რომ დანაზოგი მხოლოდ უჟანგავი ავზის შესაძენად გვეყოფა და ყურძნის თანხას ვამატებთ თანხას ვადიანი ანაბრიდან (თანხა მარტვილის ახალი სახლის მშენებლობის დასაწყებად გვქონდა გადადებული).  

გადავწყვიტეთ, რომ ქეთოს და ჩვენი ღვინოები ერთმანეთის მიმართ კონკურენციაში რომ არ შევიდეს, ქეთო ოჯალეშის როზეს დააყენებს. 

ოთხშაბათი, 18 ნოემბერი

შუა დღეს სახლში შემოვირბინე. ჩემმა მეგობარმა, ბაჩანამ მომწერა, რომ ჩემი ლეკვი სტადიონზე დაუნახავთ. ლეკვი სამი თვისაა, ირალნდიური სეტერი, რომელიც წინა კვირას მოვიყვანე სახლში და ეზოში თავისუფლად განავარდების შედეგად აღმოჩნდა, რომ დაიკარგა. სასწრაფოდ გავიქეცი მანქანით სტადიონისკენ. შუა გზაში რომ ვიყავი, დავინახე, მორბოდა. გავაჩერე და ნახევარ საათს დავდევდი, ვცდილობდი, დამეჭირა. 

ბოლოს მე ვძლიე. ჩავისვი მანქანაში და შინ მოვიყვანე. სამი დღის უჭმელი იყო, ფერდებზე ნეკნები ეთვლებოდა. დედაჩემს და მამაჩემს მივაბარე  და კვების გაძლიერებულ რეჟიმზე გადავიყვანეთ. 

დადგა სახელის დარქმევის ჟამი. ამ პროცესში ყველანი ვიყავით ჩართულნი, ჩვენი ოჯახის გარდა, facebook-მეგობრები, რომლებიც ქეთოს სტატუსზე გვთავაზობდნენ მდედრი ძაღლის სახელის ათასგვარ ვარიანტებს. ქეთომ მომწერა, დიდ შარში გაეხვიე, ჩემი და ორი ქალიშვილის გარდა, ძაღლიც მდედრი გამოდგა და უთუოდ რომელიმე ფემინისტის სახელით უნდა მოვნათლოთო. გადაწყდა მერი უოლსტოუნკრაფტის სახელი - „მერიკო“ - სახალისო იდეა იყო, ბავშვებსაც მოეწონათ. 

მირეკავს გაგა - გოჭკადილის კანიონის მშენებლობის ზედამხედველი. გოჭკადილის კანიონის ბუნების ძეგლის ვიზიტორთა ცენტრის მშენებლობა რამდენიმე დღის წინ დავიწყეთ. გაგა ამბობს, რომ ადგილობრივი მოსახლეები მოვიდნენ და კონფლიქტური სიტუაცია იქმნება. კარგა ხანია, ვცდილობთ, ადამიანებს, რომლებიც ნავების გაქირავებით ირჩენენ თავს, ავუხსნათ, რომ ვიზიტორთა ცენტრის მშენებლობით და ტურიზმის კულტურულ ჩარჩოებზე მორგებით ისინი კი არ დაზარალდებიან, არამედ მათი შემოსავალი წლიდან წლამდე გაიზრდება და ამის მაგალითი, თუნდაც ოკაცეს კანიონი და სოფ. გორდია.

სამეგრელოსა და ოკაცეს ბუნების ძეგლების ადმინისტრაციის მშენებლობა გოჭკადილის კანიონთან

წლინახევრის წინ მიწის 1 კვ.მ ნაკვეთი აქ 1 ლარიც კი არ ღირდა, დღეს კი 15 $-ს აჭარბებს. ერთი წლის განმავლობაში უკვე სამი საოჯახო სასტუმრო და რამდენიმე კვების ობიექტი ამოქმედდა. 35 ადამიანი მაღალი გამავლობის მანქანით ტურისტებს ემსახურება. მომავალი წლისთვის სამამდე ახალი სასტუმრო იხსნება და სოფელში, რომელიც ნახევრად დაცარიელებული იყო, ოცამდე ოჯახი უკან დაბრუნდა. ამ ყველაფერს დაბნეულ მენავეებს კიდევ ერთხელ ვუხსნი, თუმცა მათიც მესმის, გარკვეულწილად, ხვალინდელი დღისა და შემოსავლის წყაროს დაკარგვის ეშინიათ. საბოლოოდ ვთანხმდებით და იმ იმედით ვშორდებით, რომ მშენებლობა მალე დამთავრდება და ორივე მხარე მოგებული იქნება - სახელმწიფოც და ადგილობრივებიც. 

კარგი ვენახების ცუდ ღვინოებად ქცევის თემას მინდა დავუბრუნდე. ამ პრობლემამ არაერთი ჩვენი მეგობარი დააბრკოლა, ვისაც სტაბილური ურთიერთობა ჰქონდა კონკრეტულ მევენახეებთან. ჩემს შემთხვევაში, მთელი წლის მანძილზე ვენახების აქტიური ზედამხედველობის შემდეგ, რათა არაფერი ზედმეტი გამოეყენებინათ ვენახში, გამოჩნდნენ დროებითი მოთამაშეები, ვინც მევენახეებს დიდი საცდური შესთავაზა - მაღალი ფასი (ყოველწლიურად ახალ-ახალი ასეთი ბიზნესმენები ჩნდებიან).

თუკი კახეთში ფასები თავის დროზე არაადეკვატურად გაზარდა პოლიტიკურმა თამაშებმა, გურია-სამეგრელოში იშვიათ ჯიშებზე ფასები ასეთმა შემთხვევითმა ბიზნესებმა ხელოვნურად ასწია. მათ, როგორც წესი, ნაკლებად იციან ღვინისა და მეღვინეობის შესახებ. ამას მოწმობს ის ფაქტი, რომ ხშირად ეს ადამიანები ყიდულობენ არაკონდიციურ ყურძენს, ღვინოს ამზადებენ გაურკვეველი მეთოდით. მათი არცთუ ხარისხიანი ღვინით რენტაბელური ბიზნესის გამართვა არარეალურია. ამიტომ ვამბობ, რომ მათი გამოჩენა ფრაგმენტულია და ფუჭ იმედებს უსახავს მევენახეებს. როგორც ვფიქრობ, ისინი უფრო მეტად სახელებს ყიდულობენ - „ოჯალეში“, „ჩხავერი“, ვიდრე - მოსავლებს. დასანანია. პირველ რიგში დასანანია ის, რომ მოსავლები ფუჭდება. ცოდნასა და ღირებულებებზე დაფუძნებულ ბიზნესს, თუნდაც, კონკურენციას გვიწევდეს, მაინც მივესალმები.

ზოგადად, ყველა მწარმოებელი, ვინც მეღვინეობას გრძელვადიან ჭრილში ხედავს, ორიენტირებულია საკუთარი ვენახებიდან მიღებულ მოსავლებზე. ჩვენც ასე ვართ და ვცდილობთ ახალი ვენახების გაშენებას.

ხუთშაბათი, 19 ნოემბერი

დილით, ჩვეულებრივ, გორდისკენ მივემართებით. 

გზაში ყოველთვის რადიო თავისუფლებას ვუსმენ. ეს რადიო მთელი გზის მანძილზე კარგად იჭერს. დილის გადაცემები ნასტასია არაბულს მიჰყავს. შემდეგ ნიკო ნერგაძის საავტორო გადაცემა იწყება, რომელიც ერთი კვირაა, ირაკლი ჩარკვიანს ეძღვნება - ჩემს საყვარელ მომღერალს. დღეს მისი დაბადების დღეა. 

ნიკო ნერგაძე მისი ყველა ალბომიდან კიდევ ერთხელ გვასმენინებს საუკეთესო სიმღერებს. ჩემი ერთ-ერთი საყვარელი სიმღერაა აღმოსავლურ მოტივებზე შექმნილი „ნაიარევს“. ამ ხუთშაბათ დილით ამ სიმღერას ყველა იმ ადამიანს მივუძღვნიდი, ვინც უდანაშაულოდ ემსხვერპლა მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნის ტერაქტს. ეს იქნება საფრანგეთი, ნიგერია, ლიბანი და სხვ. ასევე, იმ ადამიანებს, რომლებმაც წიგნიერი რელიგია დაკარგეს, რადგან ღრმად მწამს, რომ ბოროტებას ისლამი კი არა, ბოროტებას გაუნათლებლობა ბადებს. 

საღამოს ღვინის ბარ g.Vino-დან დამირეკეს. g.Vino ნატურალური ღვინის ძალიან კარგი ბარია თბილსიში, ერეკლეს ქუჩაზე. აქ ახალი, საინტერესო პროექტი წამოიწყეს - შეხვედრები მეღვინეებთან, სადაც საკუთარ ღვინოებს თავად მისი შემქმნელები წარადგენენ. ჩვენი ღვინოები, ამ ბარში, თითქმის, დაარსების დღიდან იყიდება. შემიპირეს, რომ დეკემბრის ერთ საღამოს თბილისში ჩამოვალ და ერთ-ერთი ასეთი წარდგენა ჩემი ღვინისაც უნდა იყოს. თარიღის განსაზღვრა წინასწარ მიჭირს, ჩემი გრაფიკიდან გამომდინარე. 

საღამოს ჩემს მეგობრებს, თამუნას და მანუჩარს დაბადების დღეს ვულოცავ და მეგობრების და თბილისის ნოსტალგია მიჩნდება. 

ფოტო: g.Vino

პარასკევი, 20 ნოემბერი

დილით სამსახურში ავედი. თანამშრომლებთან თათბირივით გვქონდა. მცირე გუნდი ვართ, მაგრამ საუკეთესოები არიან. ძალიან კმაყოფილი ვარ მათი გვერდში დგომით, დავგეგმეთ ოკაცეს კანიონის მომავალი სამი დღე, რადგან ვიზიტორთა ყველაზე დიდი ნაკადები შაბათ-კვირას გვყავს. თან კარგ ამინდებს ველით. 

შემოდგომის ფოთოლცვენის პერიოდში ზაფხულში ტურისტების მიერ დატოვებული „საჩუქრები“ მრავლად გამოჩნდა - ბუჩქებში შეჩურთული ათასგვარი საყოფაცხოვრებო მოხმარების საგნები (უფრო მეტად აღარ დავაკონკრეტებ). ორ ჯგუფად გავიყავით და დავიწყეთ სხვადასხვა ტერიტორიების დასუფთავება. ჩვენი რეინჯერი, გიზო, რომელსაც ბუჩქებში თითოეული შეძრომისას ამ მახის დამგები ადამიანების მოხსენიება უწევდა, ამბობდა, რომ ნაგავს, ძირითადად, ქართველი ტურისტები ყრიან, უცხოელები, სიგარეტის ნამწვსაც კი ურნაში ათავსებენ. მომავალი წლიდან ჯარიმების გამკაცრებას ვაპირებთ და შევეცდებით პრობლემა ამ საშუალებით მაინც გადავჭრათ. კანონმდებლობის გამკაცრების გარდა, ცხადია, გარემოსდაცვით განათლებასაც გავაძლიერებთ. 

დღის ბოლოს ორი უზარმაზარი საბარგულიანი მანქანა (pick-up) ნაგავი გამოვიტანეთ კანიონიდან. ეს იმ პირობებში, როდესაც მთელი წლის მანძილზე ყოველდღიურად ასუფთავებდნენ ტერიტორიას. 

დღეს საღამოს ტურიზმის დაჯილდოება ეწყობა, სადაც ჩვენს არასამთავრობოს - „საქართველოს ეკოტურიზმის ასოციაცია“ ჩვენი მეგობარი და ორგანიზაციის ერთ-ერთი დამფუძნებელი, ილია ოქრომელიძე წარადგენს. სამეგრელოში წამოსვლამდე ამ ორგანიზაციის საქმიანობში აქტიურად ვიყავი ჩართული. ახლა შორიდან ვადევნებ თვალს. facebok-ში ილოს ფოტოები ვნახე, სმოკინგით და „ბაბოჩკით“, რამაც ძალიან გამახალისა. წარმოვიდგინე, რა მსხვერპლის გაღება მოუხდა დრესკოდზე მორგებისას.

ტურიზმის კონკურსში ჩვენი ორგანიზაცია თავდაპირველად ეკოტურიზმის მიმართულებით წარადგინეს. შემდეგ ეს ნომინაცია გაუქმნდა და სხვაგან აღმოვჩნდით, სადაც, მოსალოდნელიც იყო, რომ ვერ გავიმარჯვებდით. იმედია, მომავალი წლიდან მაინც აღდგება ნომინაცია ეკოტურიზმში არა ნომინალურად, არამედ - რეალურად; წარმოდგენილი იქნება ამ პროფილის ბევრი ორგანიზაცია და ქვეყნისთვის ეკოტურიზმი პრიორიტეტი გახდება.

გაეროს ერთ-ერთი ანგარიშით, ეკოტურიზმის განვითარება სიღარიბის დაძლევის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ინსტრუმენტია. ჩემი აზრით, საქართველოში  ღვინის ტურიზმი ეკოტურიზმის ერთ-ერთი ყველაზე წარმატებული მიმართულება შეიძლება გახდეს. ამისი დიდი რესურსიც და წარმატებული მაგალითებიც მრავლად გვაქვს. თუნდაც, მარტო ქართლში იაგო ბიტარიშვილისა და კახეთში - ჯონ ვურდემანის მაგალითები რად ღირს?!

შაბათი, 21 ნოემბერი

დილით, ჩვეულებრივ, გორდში ავედით. დღეს ლაშა (დაცული ტერიტორიების სააგენტოს თავმჯდომარე) ჩამოდის. გუშინ დამირეკა, რომ ეკონომიკის სამინისტროს საინვესტიციო პროექტების ჯგუფი ჩამოჰყავს. გორდის დადიანების ისტორიული ბაღის, სასახლის ნაშთებისა და სხვადასხვა ობიექტების ჩვენებას გეგმავს. დადიანების სასახლე დღესდღეობით სავალალო მდგომარეობაშია. ხეების ნაწილი გამხმარია. სასახლე, თითქმის, დანგრეულია, მაგრამ წარსული სიდიადე შემორჩენილი აქვს და თუ ინვესტორი დროულად გამოჩნდება, მისი შენარჩუნება რეალურია.

სასახლის და ბაღის რეაბილიტაციის შემთხვევაში, შესაძლოა, აქ სწორი კონცეფციის შემუშავება, მაღალი კლასის სასტუმროს აშენება და აქაურობის ენოტურიზმის კერად ქცევაც. 

ჩემი აზრით, სოფ. გორდში მაღალმჟავიანი თეთრი, ცოცხალი ღვინოების საწარმოებლად დიდი პოტენცია არსებობს. ამის წინაპირობას კირქვიანი ნიადაგი და ფერდობების ექსპოზიცია იძლევა.

გორდის დათვალიერების შემდეგ სტუმრებს ოკაცეს კანიონი ვაჩვენეთ და გოჭკადილისკენ გავეშურეთ. ორივე ადგილმა მათზე დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა და სამომავლო გეგმებიც მოვხაზეთ. 

ლაშასთან ერთად მშენებლობის დეტალები გავიარე. ყველაფერი იმ გეგმის მიხედვით მიდის, როგორც გათვალისწინებული გვქონდა. ჩემი მარტვილში „გადაბარგება“ ლაშას ინიციატივა იყო. რომ არა მისი მხარდაჭერა სიტყვითაც და საქმითაც, დიდი ალბათობით, ამ ნაბიჯს არ გადავდგამდი. ყოველ დილა-საღამოს სატელეფონო ზარს ველი, დარეკვას ვერასდროს ვასწრებ. ყოველთვის აქტიურადაა ჩართული და თვალს ადევნებს პროცესს. სამეგრელოს დაცული ტერიტორიები სულ ახალშექმნილია და ჩვენ მისი განვითარებისთვის მნიშვნელოვანი გეგმები გვაქვს დასახული. 

კვირა, 22 ნოემბერი

დღეს ქეთო ჩამოვიდა. თითქმის, ერთი თვეა, ერთმანეთი არ გვენახა. იმდენად მოუცლელები ვართ, ის თბილისში და მე - მარტვილში, ზოგჯერ ტელეფონზე საუბარსა და დღის „ანგარიშების“ ჩაბარებასაც კი ვერ ვასწრებთ. 

შუა დღეზე მარტვილის ცენტრში დავხვდი და მცირედი წახემსების შემდეგ სოფლის გზას გავუდექით. ჩვენი ნათესავები - დათო, ავთო და ბესო ფარცვანია მოსახმარებლად გამოგვყვნენ. 

ზოგადად, თამაკონი, თარგამეული, სალხინო, ბეთლემი და მიმდებარე სოფლები, სადაც ჩვენ ყურძენს ვყიდულობთ ხოლმე ერთი და იმავე მევენახეებისგან (ვინც ორგანული მეთოდებით უვლის ვაზს), ოჯალეშის საუკეთესო მიკროზონებადაა აღიარებული. განსაკუთრებულ თვისებებს ამ ადგილებში მოწეულ მოსავლებს ანიჭებს მდინარე ტეხური, სამეგრელოს სამხრეთის კირქვული ზოლის მდიდარი ნიადაგი და ხეობისთვის დამახასიათებელი განსაკუთრებული კლიმატური თავისებურებები. ბეთლემში (როგორი ტოპონიმებია?! - ბეთლემი, მარტვილი, სენაკი...) მოსავალი, თითქმის, აღებული დაგვახვედრეს. ყურძნის შაქრიანობა გავზომეთ და საშუალო 24 %-ს შეადგენდა. ბოლოს ვენახს ჩვენც „შევესიეთ“ და ერთიანად გავკრიფეთ. ერთი სული მაქვს, საკუთარ ვენახში როდის მივიღებთ პირველ მოსავალს. 

ვენახების პატრონის, დათოს დედა, ძალიან საყვარელი მოხუცი ბებია, ქეთოს აქებს, მეღვინეობის წარმოწყება რომ გადაწყვიტა. მეც ვფიქრობ, კარგი ღვინო დადგება. ნაცადი გვაქვს, შარშან საცდელად 22 ბოთლი დავაყენეთ (როგორც ემილი რეილსბეკი ამბობს, 22-ვე მან და ჯერემიმ დალიეს : ). ნახევრად მშრალი გამოვიდა. მოწონება დაიმსახურა. როგორც ამბობენ, „ქალური“ ღვინოა. ქეთოს ეს სტერეოტიპი  - „ქალური ღვინო“ - აღიზიანებს. საერთოდ, ღვინოების ასე გამიჯნვას „ქალურად“ და „მამაკაცურად“ მეც არ მივესალმები. არც ის მზღუდავს ჩემს საქმიანობაში, რომ ჩემმა ცოლმა ღვინის დაყენება დაიწყო. პირიქით, ახლა  უფრო ახლო ვართ ერთმანეთთან, ეს ის საქმეა, სადაც ჩვენი ინტერესები და ღირებულებები კიდევ ერთხელ იკვეთება. 

ყურძენი ავწონეთ. დათოს (მევენახე) მოსავალი ნახევარ ტონამდე ვერ ავიდა, ამიტომ გადავწყვიტეთ, დანარჩენი ყურძენი თამაკონში, მეორე საუკეთესო ვენახში შეგვეძინა იმ შემთხვევაში, თუკი კოტეც 5 ლარად მოგვყიდიდა კილოს. კოტე ნადარაიამ არ გაგვაწბილა და სულ 500 კგ. გამოგვივიდა. ჩვენმა მეზობელმა ყურძნის წნეხი გვათხოვა. კლერტსაცლელი ისედაც გვქონდა. 

მზე როგორც კი ჩავიდა, წამსვე აცივდა. თითქოს, დღისით ასეთი სიცხე არ ყოფილიყოს. ასე იცის ტეხურმა. გვიანობამდე ვწურავდით, მოგვეყინა ცხვირ-პირი, ხელები. ქეთოს ვეხვეწებოდით, შესულიყო სახლში, დაესვენა. მაგრამ არ ეტყობოდა, ასე ადვილად დანებებოდა გარემოებებს. ))) ბოლომდე იმუშავა. მისი მესმის, უნდა, რომ არამხოლოდ სახელი იყოს მისი, არამედ - ხელობაც.  

ქეთო საწნეხში ყრის ყურძენს

გვიან ღამით, ყინვაში, ნიკას (ნიკა ფარცვანიას) მარანში მუშაობას ვასრულებთ. ჯერჯერობით, ჩვენი საკუთარი მარანი არ გვაქვს და ნიკამ და ბესომ შეგვიკედლეს. ამ მარანშია ნიკას წლევანდელი მეგრული და ორბელური ოჯალეში, Vino M’ARTville-ის ოჯალეში და ცოლიკოური, ასევე, ორბელის ოჯალეში (დუღილის პროცესშია), რომელიც წელს პირველად დავაყენეთ მეგრული და ლეჩხუმური „ოჯალეშის“ შედარების მიზნით, აქვეა ორბელური „ოჯალეშის“ როზე. ქეთოს ოჯალეში როზე ჩვენი ცოლიკოურის გვერდით გავამწესეთ.

ოჯალეში. როზე 2015

მახო ხუმრობს - „ცოლიკოური-ქმარიკოული“, როცა სოციალურ ქსელში ფოტოებს ნახულობს. ამათი საქმეც ასეა, აქაც გვერდიგვერდ. მოკლედ, კმაყოფილნი იმით, რომ მარანი გენდერულად დაბალანსდა, სახლში ვბრუნდებით. 

ხვალ გიორგობაა. უქმე. მხოლოდ ჩემი სამსახური არ ისვენებს. 

© ზაზა გაგუა, საქართველოს ღვინის კლუბი, ღვინის საინფორმაციო ცენტრი. 

პროექტ „ღვინის დღიურების“ ფარგლებში მომზადებული მასალა წარმოადგენს ავტორთა კერძო შეხედულებებს და არ გამოხატავს საქართველოს ღვინის კლუბისა და ღვინის საინფორმაციო ცენტრის პოზიციას.