რუსულ ბაზარზე აფხაზურ ღვინოს მწვანე შუქი აუნთეს

ნათია მსხილაძე

აფხაზური ღვინო რუსულ ბაზარზე ოფიციალურად დაუშვეს. რუსეთის მთავარი სანიტარული ექიმის, გენადი ონიშჩენკოს განცხადებით, აფხაზური ღვინისა და კონიაკის თერთმეტივე ნიმუშს ექსპერტიზა ჩაუტარდა და დადებითი დასკვნა დაიწერა. აქედან გამომდინარე, რუსეთში აფხაზური ღვინის შეტანას დღეს არაფერი უშლის ხელს.

რამდენად უცნაურადაც არ უნდა ჟღერდეს, აფხაზეთში წარმოებული ღვინის ეტიკეტებზე რუსეთის სახელმწიფო სტანდარტის ნიშანი და შრტიხკოდია დატანილი. შესაბამისად, აფხაზური ღვინო რუსულ ბაზარზე თავისუფლად გაიყიდება. ღვინო "ფსოუს" ეტიკეტზე მითითებულია, რომ ის კომპანია "აფხაზეთის ღვინოები და წყლები" აფხაზეთში დაამზადა, ხოლო რუსეთში ღია ტიპის სააქციო საზოგადოებამ შეიტანა. იქვეა მითითებული ამ საზოგადოების მოსკოვის მისამართიც.

ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის განმარტებით, აფხაზური ღვინის რუსული შტრიხკოდით გაყიდა დარღვევაა, როგორც საქართველოს კოდექსისა, ისე საერთაშორისო ნორმატიული აქტების. "საბაჟო კოდექსის 5-ე მუხლით დადგენილია, რომ საბაჟო საზღვრები ემთხვევა სახელმწიფო საზღვარს. თუ აღიარებულია, რომ სახელმწიფო საზღვარი მოიცავს აფხაზეთსაც, შესაბამისად, აფხაზეთის პროდუქციასაც უნდა ჰქონდეს საქართველოს შტრიხკოდი. რა თქმა უნდა, თუკი აფხაზური ღვინო გაიყიდება რუსული შტრიხკოდით, ეს იქნება დარღვევა როგორც საქართველოს კოდექსისა და ისე საერთაშორიოს ნორმატიული აქტებისა," - აღნიშნა იურისტმა კახა კოჟორიძემ.

როგორც გავარკვიეთ, აფხაზური ღვინო რუსულ ბაზარზე უკვე რამოდენიმე თვეა შესულია. უფრო მეტიც, აფხაზური ღვინო აგვისტოს დასაწყისში გაძვირდა კიდეც. ღვინოები, ხარისხის მიხედვით, 27-დან 70 რუბლამდე ღირდა, პირველი აგვისტოდან კი მისი ფასი 300-დან 500 რუბლამდე მერყეობს. ღვინის გაძვირება აქციზური მარკების ღირებულების 10-ჯერ ზრდას და სოჭის ოლიმპიადისთვის მზადებას უკავშირდება. არადა აფხაზური ღვინოების გაყიდვა რუსულ ბაზარზე ქართულ ღვინოებთან ერთად, 2006 წლის ნოემბერში აიკრძალა.

"როსპოტრებნადზორის" ხელმძღვანელის, გენადი ონიშენკოს განცხადებით, რუსული მხარე მზადაა ქართული ღვინოების რუსეთის ბაზარზე დაბრუნების ქართული მხარის მიერ წამოყენებული წინადადებების განხილვა დაიწყოს, თუმცა ქართული ღვინოების ნიშა რუსეთის ბაზარზე უკვე დაკავებულია და ქართული ალკოჰოლური ნაწარმის უახლოეს მომავალში რუსეთის ბაზარზე დაბრუნების საკითხი ამ ეტაპზე არ განიხილება. ცოტა უცნაურად ჟღერს, როდესაც თვით ონიშენკო რუსულ ბაზარზე ქართული ღვინის ნიშის დაკარგვაზე საუბრობს, რადგან ქართული ღვინის აფხაზური ღვინით ჩანაცვლება არაადექვატურია. "აფხაზური მხარის მიერ წარმოდგენილმა 11 სახეობის ღვინომ წარმატებით გაიარა შემოწმება რუსეთის ლაბორატორიებში და დადებითი შედეგები აჩვენეს. ამიერიდან აფხაზეთისათვის რუსეთში ღვინის შემოტანის საკითხში შეზღუდვა არ არსებობს," - აცხადებს რუსეთის მთავარი სანიტარი.

მიუხედავად რუსეთის მიერ აფხაზური ღვინოებისათვის მიცემული დადებითი შედეგებისა, ოფიციალურად, აფხაზური ღვინო რუსეთის ბაზარზე 2008 წლამდე არ დაბრუნდება.

კომპანიის, "აფხაზეთის ღვინოები და წყლები" გენერალურმა დირექტორმა, კონსტანტინე აჩბამ რუსულ ბაზარზე აფხაზური ღვინის დაბრუნების თაობაზე მოსკოვთან მოლაპარაკებები, დაახლოებით, ერთი თვის წინ დაიწყო. ამავე კომპანიის გენერალური დირექტორის მოადგილე, ვალერი ავიძბა დარწმუნებულია, რომ აფხაზური ღვინოების ექსპორტი რუსეთის ბაზარზე 2008 წლის დასაწყისიდან წარმატებულად აღდგება. რა თქმა უნდა "აფხაზ მეღვინეებს" ამ პროცესის დაწყებამდე სერიოზული მოსამზადებელი სამუშაოები სჭირდებათ. "ამჯამად ვაწარმოებთ მოლაპარაკებებს დისტრიბუტორებთან, რომლებიც ჩვენს ბაზარს სწავლობენ. მათთვის აუცილებელია საერთო კონიუნქტურის ცოდნა, ვინაიდან სიტუაცია ბაზარზე მნიშვნელოვნადაა შეცვლილი," - აცხადებს ვალერი ავიძბა.

"აფხაზი მეღვინეების" მტკიცებით, აუცილებელია, რომ აქედანვე განისაზღვროს პროდუქციის ის მოცულობა, რასაც კომპანია საექსპორტოდ გაგზავნის. "დღეს არ გვაქვს პასუხი კითხვაზე, თუ რა რაოდენობით გავა აფხაზური ღვინო რუსეთის ბაზარზე,"- ანიღნიშნა "აფხაზმა მეღვინემ".

რუსი ექსპერტების მოსაზრებებით, აფხაზური ღვინის შემოსვლა რუსულ ბაზარზე სერიოზულ ცვლილებებს არ გამოიწვევს. "რუსულ ბაზარზე აფხაზური ღვინის წილი 2005 წლის აკრძალვამდე, 1% შეადგენდა. აფხაზური ღვინის ხარისხის მისამართით არანაირი პრეტენზია არ იყო, უბრალოდ მისი შემოტანა რუსულ ბაზარზე ქართულ ღვინოსთან ერთად აიკრძალა" - აღნიშნა ნაციონალური ალკოჰოლური ასოციაციის პრეზიდენტმა პაველ შაპკინმა.

რუსულ ბაზარზე, სანამ ღვინის იმპორტის აკრძალვა მოხდებოდა, ქართული და აფხაზური ღვინის არსებული სტატისტიკა ასე გამოიყურებოდა: ქართული ღვინო მინიმუმ 50 მილიონი ბოთლი შედიოდა, ხოლო აფხაზური ერთი მილიონი ბოთლი. აქედან გამომდინარე, რუს ექსპერტებს დიდი მოლოდინი არ აქვთ, რომ აფხაზური ღვინო დიდი რაოდენობით გამოჩნდება რუსულ ბაზარზე. "აფხაზებისთვის რუსულ ბაზარზე დაბრუნება, ერთ-ერთი სერიოზული ეკონომიკური წინსვლა იქნება. თუმცა სათანადო ადგილის დაკავებას ისინი ნამდვილად ვერ შეძლებენ" - აცხადებენ რუსი ექსპერტები.

"ვინც დალევს ღვინოს, რომელსაც აწერია, რომ აფხაზურია, თუმცა არ აწერია, რომ დამზადებულია საქართველოში, ის დანაშაულს ჩაიდენს" - ასე აფასებს ქართველი ღვინის ექსპერტი, შალვა ხეცურიანი აფხაზური ღვინის რუსულ ბაზარზე დაბრუნებას.

რაც შეეხება იურიდიულ მხარეს, შალვა ხეცურიანის თქმით, საბაჟოზე კომპიუტერულ პროგრამაში არ ფიგურირებს აფხაზეთი, როგორც ცალკე ქვეყანა. ამიტომ, მათ ორი ვარიანტი აქვთ: ღვინო უნდა გაატარონ ისე, როგორც საქართველოში ან რუსეთში წარმოებული. ფაქტია, რომ როგორც საქართველოში წარმოებულს, ვერ გაატარებენ, რადგან განბაჟებისას წითელი სტრიქონი ამოუვარდებათ. "არ არის გამორიცხული, რომ რუსული შტრიხ კოდის გამოჩენა აფხაზურ ღვინოზე პირდაპირ კავშირში იყოს. სხვა შემთხვევაში რუსეთი ვერ შეძლებდა აფხაზური ღვინის განბაჟებას"-აღნიშნა შალვა ხეცურიანმა.

ზოგადად, ქართველ ექსპერტს აფხაზურ ღვინოზე საუბარი არასერიოზულად მიაჩნია. "აფხაზეთში არის სოფელი ლიხნი, რომელიც ყურადღებას იმსახურებს და მასზე შეიძლება ითქვას, რომ საშუალო დონის აპელასიონია. დანარჩენი დასახელებები საშუალო დონემდეც ვერ აღწევენ. ძირითადად იქ მოდის იზაბელა (ადესა), რომელიც კანონმდებლობით აკრძალულია. ასევე, გავრცელებული ყურძნის ჯიშია "ცისქა", რომელიც ქართული დასავლური ჯიშია. აფხაზეთში წითელი ყურძენი პრაქტიკულად არ მოდის" - აცხადებს ქართველი ექსპერტი.

შალვა ხეცურიანის ხაზს უსვამს იმ ფაქტს, რომ რუსეთიდან, კერძოდ კი, ნოვოროსიისკიდან შემოტანილი ღვინის მასალა (სადაც ღვინის ძალიან დიდი ტერმინალია) აფხაზეთში შედის და ხდება ღვინის გაზავება. რეალურად კი, სოხუმში ერთი ქარხანაა, სადაც ღვინოს ასხამენ. “მინდა ხაზგასმით ავღნიშნო, რომ ასეთი ცნება, აფხაზი მეღვინეები, არ არსებობს. რუსული ღვინის ბაზარი აფხაზურმა ღვინომ, შეიძლება 0,000%-ით აითვისოს. აფხაზურ ღვინოზე ინტერესი დიდი პიარიდან გამომდინარე გაჩნდება. მისი ფასი, დაახლოებით 100-120 მანეთი იქნება, ანუ სადღაც 5 დოლარი, რაც ძალიან მაღალი ფასია აფხაზური ღვინისთვის. რა თქმა უნდა, დაბალფასიანიც იქნება, რომლის ღირებულება 60-70 მანეთი იქნება და გარანტიას გაძლევთ, რომ ნამდვილი ღვინის მსმელი აფხაზური ღვინის გასინჯვის შემდეგ ცხოვრებაში აღარ მიეკარება მას. ეს ყველაფერი, უბრალოდ პოლიტიკური სვლაა რუსეთის მხრიდან"- აცხადებს შალვა ხეცურიანი.

საქართველოს მეღვინეთა ასოციაციის პრეზიდენტი, ლევან კობერიძე მიიჩნევს, რომ აფხაზურ ღვინოს რუსულ ბაზარზე შესვლა ნამდვილად არ გაუჭირდება, თუმცა ისიც უნდა ითქვას, რომ ცნება, აფხაზური ღვინო, არ არსებობს. "აფხაზური ღვინო - ეს სახელწოდება შესაძლოა პირობითად მივანიჭოთ. საქართველოში სულ ხუთი მევენახეობის რეგიონია, აქედან ერთ-ერთი შავი ზღვისპირეთია. აფხაზეთში იმთავითვე იწარმოებოდა ქართული ნახევრადტკბილი ღვინოები. იქიდან გამომდინარე, რომ მომხმარებლისთვის ეს ღვინოები ნაცნობია, ბაზარზე შესვლა არ გაუჭირდებათ" - აცხადებს საქართველოს მეღვინეთა ასოციაციის პრეზიდენტი.

ისევე, როგორც სხვა ქართველი ექსპერტები, ლევან კობერიძეც ეთანხმება იმ მოსაზრებას, რომ აფხაზური ღვინო, რომელიც ნაწარმოებია საქართველოში, უნდა გაიყიდოს ქართული შტრიხკოდით. "თუ რუსეთის მხარე თანახმაა, რომ აფხაზური ღვინო ბაზარზე რუსული შტრიხკოდით გაიყიდოს და რუსეთში ნაწარმოებ პროდუქტად ჩაითვალოს, მაშინ საქმე გვექნება პოლიტიზირებასთან. რუს კოლეგებს ამ საქციელს ნამდვილად ვერ მოვუწონებ. იმედს ვიტოვებ, რომ თუ საქართველოს ერთი რეგიონიდან დაუშვეს ღვინის ექსპორტი, ეს სხვა რეგიონებსაც შეეხება. წინაარმდეგ შემთხვევაში ამ ნაბიჯს განვიხილავ, როგორც პოლიტიკურ ნაბიჯს" - აღნიშნა ლევან კობერიძემ.

საქართველოს მეღვინეთა ასოციაციის პრეზიდენტი დარწმუნებულია,რომ აფხაზური ღვინო რუსული ბაზრის დიდ პროცენტს ვერ აითვისებს, თუ ხელოვნურ მანიპულაციებს არ ექნება ადგილი.

ზემოაღნიშნული ფაქტებიდან გამომდინარე, მართლაც ძნელი დასაჯერებელია, რომ ქართულმა ღვინომ რუსულ ბაზარზე თავისი ნიშა დაკარგა და რომ მის ადგილს აფხაზური ღვინო ჩაანაცვლებს.

© „მარანი“