გერქვას შვეიცარიელი მეღვინე, ეს იმას ნიშნავს, რომ სტიქიასთან შებრძოლებისას მუდმივად შეგეძლოს სიმაღლის შიშის დაძლევა; ნებაყოფლობით თქვა უარი არხეინ და უპრობლემო არსებობაზე, რითაც შვეიცარიის კონფედერაცია ოქროს მარაგის წყალობით უზრუნველყოფს ყველა თავის მოქალაქეს; უზომოდ დიდი ფული ჩადო ერთი ციცქნა ვენახების შენარჩუნებაში, რათა შემდგომში მიზერული მოგება ნახო. გამოიღებს კი ოდესმე შედეგს რომანტიკული შვეიცარიელების თავდადება, რომლებიც მზად არიან თავიანთ ქვეყანაში მეღვინეობის განვითარებისთვის სულიც კი გაყიდონ? ამ რიტორიკულ კითხვაზე პასუხს ეძებს Wine-ის კორესპონდენტი როჯერ ვოსი (Roger Voss).
აღმასვლა
ალპური სახელმწიფოს ღვინოები მსოფლიო ღვინის წარმოების მხოლოდ 0,02%-ს შეადგენს. ქვეყნის ფარგლებს გარეთ თითქმის არაფერი იციან მათ შესახებ. აქედან ჩნდება ეჭვი იმის თაობაზე, რომ შვეიცარიული ღვინოები არ შეესაბამება საერთაშორისო სტანდარტებს, რადგან მათში იზოლირებული კულტურის სპეციფიკური ელფერია შენარჩუნებული. თავიდანვე გეტყვით, რომ ეს მოსაზრება მცდარია. არ შეიძლება შვეიცარიის ამოშლა ღვინის მწარმოებელი ქვეყნების ტოპ-სიიდან მხოლოდ იმის გამო, რომ აქაურ ალპებში დამზადებული ღვინოები ძალზე ცოტაა და ძვირიც მსოფლიოში არსებული ყველა იმ ჟურნალისტისა და პიარ-მენეჯერის მოსამარაგებლად, რომლებიც მეღვინეობის სფეროში მუშაობენ და რომლებიც მათთვის ფართო რეზონანსის უზრუნველყოფას შეძლებდნენ. დიახ, შვეიცარიული ღვინოები საერთაშორისო სტანდარტების უმეტესობის მიხედვით ძვირადღირებულია, მაგრამ მათი სიძვირე გახლავთ კონსტანტა, რომლის დაძლევა შეუძლებელია მიწის უზომოდ მაღალი ღირებულებისა და მაღალმთიანი ვენახების მოვლის გამო. საბოლოო ჯამში, ბრიტანული მაღაზიების თაროებზე ვერ ნახავთ ვერც ერთ შვეიცარიულ ღვინოს, რომლის ერთი ბოთლი 6 ფუნტზე ნაკლები ღირდეს, თუმცა, უფრო ბუნებრივად გეჩვენება ციფრი 10. ამასთან, Merlot ტიჩინოდან და ზოგიერთი დაძველებული ღვინო შეიძლება უფრო ძვირიც ღირდეს. ადგილობრივ მეღვინეებს არცა აქვთ იმის იმედი, რომ როდესმე შეძლებენ თავიანთი პროდუქციის თვითღირებულების შემცირებას, ამიტომ ისინი იძულებული არიან, საგანგებო ყურადღება უმაღლესი ხარისხის მიღწევაზე გადაიტანონ.
ის მცირერიცხოვანი მკვლევარები, რომლებიც შვეიცარიის შესახებ იწყებენ წერას, განსაკუთრებით უსვამენ ხაზს ალპური ვენახების ექსტრაორდინარულ პირობებს. ეს ვენახები ისეთ ციცაბო ფერდობებზეა გაშენებული, რომ მათი შემხედვარე ფიქრობ, მეღვინეებს მარჯვენა ფეხი მარცხენაზე მოკლე უნდა ჰქონდეთ, საგრძნობი სიჩქარით რომ შეძლონ ქვიან ტერასებზე გადაადგილება. მხოლოდ შვეიცარიელების უცნაური ახირებული ხასიათით შეიძლება აიხსნას ის ფაქტი, რომ ადგილობრივი მეღვინეობა დღემდე არ ჩაბარებია წარსულს. ხალხი, რომელიც გაცილებით მეტ გამორჩენას ნახავდა შვეიცარულ ბანკებში ანაბრების შეტანით, ამის ნაცვლად ტბების ნაპირებზე, სადაც ნიადაგი უფრო ნაყოფიერია, ყიდულობს მიწის პატარა ნაკვეთებს. სამწუხაროდ, ტბასთან მდებარე იმავე მიწით დაინტერესებული არიან არა მხოლოდ მეღვინეები, არამედ სხვა საქმოსნებიც, რომლებიც, მაგალითად, სასტუმროების ან ელიტური მაღლივი საცხოვრებლების მშენებლობით არიან დაკავებული. თოხებით შეიარაღებული მეღვინეები იძულებული არიან სამჯერ უფრო ძვირი გადაიხადონ რაღაც უბადრუკ 10-50 მეასედში, რომელშიც ვერაფრით იშოვი უფრო მეტს, ვიდრე იჯარით გაცემულ კოტეჯში, ტბიდან დაშორებული სავოიის მთების ჯაჭვს რომ გადმოსცქერის.
როდესაც მეღვინეობის მთავარი შვეიცარიული კანტონების, ვალესა და ვოს გავლით რონის ხეობაში მანქანით ან მატარებლით მოგზაურობთ, თქვენს ყურადღებას აუცილებლად მიიქცევს რომელიმე მიუვალ კლდეზე თავმოყრილი ჯუჯა ვენახები, რომლებშიც ტერასების შემაკავებელი ლითონის ნაგებობები გაცილებით დიდ ადგილს იკავებს, ვიდრე თავად ვენახი. თუ თქვენ მოხვდებით ტიჩინოში, შვეიცარიის კონფედერაციის სამხრეთში მდებარე მეღვინეობის იტალიურენოვან კანტონში, კვლავ გაოცდებით უცნაური სურათის ხილვით: ვაზები სასოწარკვეთილნი იბრძვიან მზის ქვეშ ადგილის დასამკვიდრებლად და ცოცვით მიიწევენ ფერმერთა საცხოვრებლების კედლებსა და სახურავებზე.
მაგრამ, როდესაც ბოლოს და ბოლოს დაასრულებთ მოგზაურობას ერთ-ერთ მდიდრულ რესტორანში (ასეთი რესტორნები შვეიცარიაში აურაცხელია), იქ თქვენ დააგემოვნებთ შვეიცარიულ ღვინოს, და მიხვდებით, რომ ადგილობრივი ღვინოები უბრალოდ კი არ "განსხვავდება ყველა დანარჩენისგან", ისინი ხმამაღლა, ხარისხიანი აქცენტით ლაპარაკობენ და გურმანის მომაჯადოებელი, განსაკუთრებული სტილით გამოირჩევიან. შესაძლოა, ისინი ვერ აღწევენ ღვინის შედევრების დონემდე, რომელთა გარეშე ჩვენ ვერავითარ შემთხვევაში ფონს ვერ გავიდოდით, მაგრამ, მიუხედავად ამისა, აუცილებელია თვალსაწიერის გასაფართოებლად.
სამი კულტურა ერთ ბოთლში
თუ მშპ-თან დაკავშირებით დღეს შვეიცარიას ყველაფერი რიგზე აქვს, ქვეყნის წარსული გაცილებით ნაკლებად იძლეოდა აყვავებისა და ფინანსური კეთილდღეობის შესახებ საუბრის შესაძლებლობას. საუკუნეების განმავლობაში ალპურ სოფლებს ძლივს გაჰქონდათ თავი. აქედან მომდინარეობს არა მარტო ეროვნული მენტალიტეტის, არამედ გასტრონომიისა და მეღვინეობის სპეციფიკური თავისებურებები. ჟენევისა და ბერნის დიდებულ რესტორნებში haute cuisine-ს უკანასკნელი ტენდენციების ადაპტაცია ყველაზე უფრო დახვეწილ ფორმებში მიმდინარეობს. შვეიცარია ბევრი ცნობილი მზარეულისა და რესტორატორის სამშობლოა, რომლებსაც დღეს მსოფლიო კოჰორტაში პირველი ადგილები უკავიათ. მაგრამ საკუთრივ ნაციონალური სამზარეულო უაღრესად უბრალო და "ჯანსაღია", შეიძლება ითქვას, "პრიმიტიულიც" კი: აქ შეხვდებით ყველანაირი სახეობის შეუცვლელ შვეიცარიულ ყველს, კარტოფილს "მუნდირში", რძეს და დიდ ნაჭრებად შემწვარ ღორის ხორცს.
კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი მომენტია ამ ქვეყნის მრავალეროვნული არსი. მოსახლეობის უმეტესობას ავსტრია-უნგრეთის ქვეშევრდომთა გერმანულეონოვანი შთამომავლები შეადგენენ, ხოლო შვეიცარიის კონფედერაციის დასავლეთში არა მხოლოდ ლაპარაკობენ ფრანგულად, ისინი ყოფის ესთეტიკაში ფრანგული ტრადიციებისკენაც იხრებიან, მაშინ როდესაც სამხრეთში სხვა ენაზე ხმამაღლა იტალიური ენა გაისმის, იტალიის ტერიტორიული სიახლოვე კი თვალნათლივ აისახება ცხოვრების წესზე. ასევე თვალნათლივ იყოფა სამად ცნება "ტრადიციული შვეიცარიული სამზარეულო": გერმანულენოვან კანტონებში პატივშია ძეხვი და მჟავე კომბოსტო, იტალიურ საზღვართან ახლოს მიირთმევენ პოლენტას, რიზოტოსა და რავიოლის, ხოლო საფრანგეთთან მოსაზღვრე ოლქებში ამზადებენ ალუბლისა და ქლიავის შტრუდელებს. მთელ ამ ნაირხმოვანებას კი კრავს ფონდიუს საყოველთაო სიყვარული, ადგილობრივი მეყველეობის თაყვანისცემა და გლეხური სულისკვეთების შესაბამისად, საკვების მაძღრისობისკენ სწრაფვა.
ეროვნული თავისებურებები ძირითადი კანტონების მიერ წარმოებული ღვინის სტილში არსებით განსხვავებებსაც წარმოშობს. შვეიცარია მდებარეობს მეღვინეობის სამ ძლევამოსილ სახელმწიფოს - საფრანგეთს, იტალიასა და გერმანიას შორის. შვეიცარიული ღვინის ხასიათი გამომუშავდა დიდი მეზობლების გამოცდილების გათვალისწინებით, მაგრამ მისი ინდივიდუალობა უდავოა. მთავარი პლუსი ის გახლავთ, რომ ეს ღვინო იდეალურად ეწყობა მრავალფეროვნებით განთქმულ შვეიცარიულ სამზარეულოს.
კონკურენციის ცივი ქარი
შვეიცარიული ღვინოები გარკვეული თვალსაზრისით ეგზოტიკურიც კია. კონფედერაციის ფარგლები არასოდეს დაუტოვებია "განსაკუთრებული" ღვინოების კატეგორიაში შემავალ ღვინოთა უმეტესობას. თუმცა, დამაიმედებელია ადგილობრივი თეთრი ღვინოების ექსპორტის პირველი მცდელობები. ცოტა უფრო ადრე მეღვინეებს სამთავრობო კვოტების დიდი იმედი ჰქონდათ, რომლებიც ახდენდნენ სხვა ქვეყნებიდან თეთრი ღვინის შემოტანის რეგლამენტირებას, ეს კი მეღვინეებს ქვეყნის შიგნით თავიანთი პროდუქტის დიდი ნაწილის რეალიზების საშუალებას აძლევდა. მაგრამ არც ისე დიდი ხნის წინ იმპორტზე კვოტები გაიზარდა, და საზღვრებს გარედან შვეიცარიისკენ გამოემართა ხელმისაწვდომი თეთრი ღვინით სავსე ცისტერნების მწკრივი, რომელიც საფრთხეს უქმნის საერთაშორისო სტანდარტების უმეტესობის მიხედვით ძალზე ძვირადღირებულ ადგილობრივ ღვინოს. შვეიცარიელ მეღვინეებს, რომლებსაც უცხოელებთან კონკურენტულ ბრძოლაში გამარჯვება სურთ, სხვა არაფერი რჩებათ, გარდა იმისა, რომ კიდევ უფრო მეტი კონცენტრირება მოახდინონ ღვინის ხარისხზე. მათ არ შეუძლიათ საკუთარ პროდუქციაზე ფასის დაწევა, რადგან მთაზე გაშენებული ვენახების მოვლა უზომოდ ძვირი უჯდებათ. მხოლოდ ზოგიერთ ვაკე ადგილას გაშენებულ ვენახებსა და აღმოსავლეთ შვეიცარიის ნაკლებად ფრიალო ტერასებზე შეიძლება თანამედროვე მექანიზაციის გამოყენება, მეურნეობათა უმრავლესობა კი ხელით შრომას ეყრდნობა. თუმცა, ზოგიერთი შვეიცარიული ღვინის ხარისხი ნამდვილად არ დგება ეჭვქვეშ. ამგვარად, სავსებით შესაძლებელია, რომ ახლო მომავალში მსოფლიო ბაზარზე მათ თავიანთი ექსკლუზიური ნიშა დაიკავონ.
ღვინის რუკა
შვეიცარიელების აშკარად თანდაყოლილმა მეღვინეობის "ნიჭმა", XIX საუკუნის მეორე ნახევარში ქვეყნის მეღვინეობის დარგი კრახისგან ვერ იხსნა. იმ ათწლეულების მეღვინეობის კატასტროფებმა - ბუმბულის ობმა და ფილოქსერამ - გაცილებით მეტად შეძრა შვეიცარია, ვიდრე ნებისმიერი სხვა ქვეყანა. 1870-იან და 1960-იან წლებს შორის დარგი დაკნინებული იყო: ვენახების საერთო ფართობი 33 000 ჰა-დან 12 500 ჰა-მდე შემცირდა, ხოლო შვეიცარიული ღვინის რეპუტაცია არსებითად შეირყა. ეკონომიკური (ინდუსტრიალიზაცია) ფაქტორებისა და ბუნებრივი საგანგებო შემთხვევების გარდა, ამას ბიურგერული კულტურის ზეწოლაც უწყობდა ხელს. ლუდმა უმთავრესი ეროვნული სასმელის წოდება მიიღო: "მეტისმეტად კალორიული" და ძალზე დემოკრატიული სასმელის ქაფის ზღვამ ქვეყნის ჩრდილო-აღმოსავლეთ ოლქებიდან, რომლებიც გერმანიას ესაზღვრება, თითქმის საფრანგეთის საზღვრამდე უწია.
შვეიცარიაში მეღვინეობის კულტურის აღორძინება დაახლოებით 1960-იან წლებში დაიწყო. ამ მომენტისთვის, 150 წლის წინანდელთან შედარებით, არსებითად შეიცვალა სუბორდინაცია ძირითად ოლქებს შორის. XIX საუკუნის პირველ ნახევარში მთავარი ყურადღება ეთმობოდა წითელი ყურძნის ჯიშებს, რომელთაგან საუკეთესოები წარმოშობით ქვეყნის გერმანულენოვანი რაიონებიდან იყო, - ამ თვალსაზრისით, თავისი მიმდებარე მამულებით განსაკუთრებით გაითქვა სახელი პატარა ქალაქმა გრაუბიუნდენმა. აღმოსავლეთ კანტონები ყველა მაჩვენებლით (წარმოების მოცულობა, ტექნოლოგიური პროგრესი) წინ უსწრებდნენ სხვა ოლქებს. ვოს კანტონში, რომელიც ჟენევის ტბის ჩრდილოეთ ნაპირზე, ლოზანასა და მონტრეს შორის მდებარეობდა, იმედს მთავარი შვეიცარიული ჯიშის - შასლას თეთრ ღვინოებზე ამყარებდნენ. ვალეში კი, რონის ზემო წელში მდებარე მთიან ოლქში სპორადულად იყო განთავსებული ყურძნის ძალზე მუქმარცვლიანი იშვიათი ნარგავები, რომლებსაც "მთიელები" ამ უნარის გამო სხვა ჯიშებთან შედარებით უპირატესობას ანიჭებდნენ. ეს უნარი მდგომარეობდა მშრალი ალპური კლიმატის მცხუნვარე მზის ქვეშ სიტკბოსა და სიმაგრის კონცენტრირებაში.
ამჟამად დისპოზიცია ასეთია. ვალე მიიჩნევა შვეიცარიული კონფედერაციის მეღვინეობის ძირითად კანტონად: ამ ფრანგულენოვანი რაიონის 5200 ჰა ნაყოფიერი ვენახები ყოველწლიურად იძლევა მთელი შვეიცარიული ღვინის 40%-ს. ვოს მხარეში ვენახებმა "ჩაწერის ადგილი შეიცვალეს": ჟენევის ბარაქიანი ნაპირებიდან, სადაც ახლა ქალაქის ინფრასტრუქტურა ვითარდება, ისინი ზემოთ, მთებში გააძევეს. მნიშვნელობით მესამე აღმოჩნდა ჟენევის კანტონი, რომელმაც ბოლო ნახევარ საუკუნეში ბევრად გაზარდა თავისი ვენახების ფართობი: აქ აშენებენ მრავალ ფრანგულ ჯიშს და მეღვინეობის ტექნოლოგიას მოხერხებულად უთავსებენ ღვინის მოყვარულთა თანამედროვე გემოვნებას.
სანამ ფრანგულენოვანი კანტონები თავიანთ პოზიციებს იმყარებდნენ, გერმანულენოვნები ოდნავ ჩრდილში აღმოჩნდნენ. ამჟამად აქ ძირითადად საშუალო ღირებულებითი კატეგორიის ხარისხიან ღვინოებს აწარმოებენ. იტალიურენოვანი ტიჩინოს მეღვინეები პირიქით მოიქცნენ: მათ თითქმის მთლიანად მიაგდეს ნოსტრანოს ჯიშის ყურძენი, რომელიც ადრე თავზე სასხმელად სამყოფ იაფ სუფრის ღვინოს იძლეოდა, და მთელი ყურადღება ბორდოულ მერლოზე გადაიტანეს, რომელიც აქ პირველად 1945 წელს ჩამოიტანეს.
მთელ ქვეყანაში თანაბრად მიმოფანტული ცალკეული ვენახების ნაცვლად დღეს შვეიცარიაში მეღვინეობის რამდენიმე ძლიერი რეგიონი არსებობს. სწორედ ამის გამო წამოიჭრა საკითხი მეღვინეობის კანტონებში ოფიციალურად კონტროლირებადი დემარკაციის შესახებ. 1990-იანი წლებიდან აღმოცენებულ Appelliation Contrôlée-ს სისტემას ყოველი კანტონი ინდივიდუალურად იყენებს.
ვალეს მზე
პირით სამხრეთისკენ მიმართულ ალპურ ფერდობებზე გადაჭიმული ვალეს ვენახები ზღვის დონიდან 750 მეტრზე მდებარეობს, რაც ყურძნისთვის საკმაოდ მაღალია. სამაგიეროდ, ვალე ძალზე მზიანია; წელიწადში 2000, ზოგჯერ 2500 მზის საათი ვისპერტერმინენისთვისაც კი უზრუნველყოფს მოსავლის მაღალ ხარისხს: ეს არის მევენახეობის პატარა სოფელი, რომელმაც მთებში ზღვის დონიდან 1000 მეტრამდე აიწია (ევროპაში ვერ ნახავთ ვერც ერთ ვენახს, ამაზე უფრო მაღლა რომ იყოს გაშენებული). ვალეს მშრალ და მზიან კლიმატს ხშირად აღწერენ როგორც რაღაც საშუალოს ესპანურსა და პროვანსულს შორის. გარდა ამისა, ვალეს ზოგჯერ "შვეიცარიის კალიფორნიას" ეძახიან.
1990-იანებში ვალეში, ბოლოს და ბოლოს, გადაიდგა ნაბიჯები გამოცალკევებული crus-ის დასადგენად. ეს განსაკუთრებით სჭირდებოდათ მეღვინეებს, რომლებიც შასლას ჯიშზე სპეციალიზდებოდნენ. ზოგიერთი მათგანი სტაბილურად კარგ ღვინოს აყენებს, ზოგიერთი კი - საკმაოდ უფერულს, მაგრამ, ვინაიდან მყიდველს ადრე არანაირი შესაძლებლობა არ ჰქონდა ეტიკეტით განესხვავებინა საუკეთესო მწარმოებლების პროდუქტი ყველა დანარჩენი ვარიანტისგან, ვალეს შასლებს მთლიანობაში საკმაოდ ცუდი რეპუტაცია ჰქონდა. დღეს ეტიკეტზე სოფლის სახელის მითითება სავალდებულოა, ხოლო თავად სახელწოდება "შასლა" (ან, სხვანაირად, ფანდანი) ზოგჯერ უბრალოდ გამოტოვებულიც კია, რადგან მყიდველი მის გარეშეც კარგად მიხვდება, რომ ვალეს თეთრი ღვინო შასლა იქნება.
შასლა? თქვენ იტყვით: "ეს ხომ სუფრის ღვინოა, რომელსაც შემოდგომობით ხშირად ვაწყდებით საფრანგეთის სუპერმარკეტებში. როგორც ჩანს, ის წარმოუდგენლად ძვირია, - ამიტომაც არ ეძალებიან განსაკუთრებულად". ნუ ეტყვით ასეთ რამეს შვეიცარიელს - საეჭვოა, რომ მერე წყენის გამოსწორება მოახერხოთ. შასლა ყველაზე მრავალრიცხოვანია ძირითად შვეიცარიულ ჯიშებს შორის. თავად მევენახეებს საკმაოდ დიდი წარმოდგენა აქვთ მის შესახებ. ადგილობრივი მცოდნეები ამბობენ (მე არ დავიწყებ მათთან კამათს), რომ მათ შასლას წმინდა შემთხვევითობის გამო დაერქვა ასე. ჯიშების საერთაშორისო კლასიფიკაციაში ის ცნობილია როგორც "ფანდან ვერტი" ან "ლოზანო".
შვეიცარიამ მსოფლიოს რამდენიმე სახელგანთქმული "ღვინის" სახელი აჩუქა: წარმოშობით შვეიცარიელმა, ვინმე დიუფურმა, XIX საუკუნის დასაწყისში დააფუძნა პირველი მსხვილი (და კომერციულად წარმატებული) სირაჯხანის კომპანია აშშ-ში; მეორე შვეიცარიელი გახდა გზის მანათობელი ვარსკვლავი ავსტრალიური მეღვინეობისთვის, რომელიც ფეხს მხოლოდ ორი საუკუნის წინ იდგამდა; დაბოლოს, მეღვინეობის მთელი სამყაროსთვის კარგადაა ცნობილი შვეიცარიელი ნეგოციანტების, ბუხერისა და სუტერის მიერ გამოგონებული მემბრანის წნეხები, - მოწყობილობები, რომლებიც იმისთვის შეიქმნა, რომ გასაბერი მემბრანის უკიდურესად დელიკატური ზემოქმედებით, ძვირფასი ყურძნიდან რაც შეიძლება მეტი წვენი გამოიწუროს.
რა თქმა უნდა, შეიძლება, რომ შასლასგან მხოლოდ სუფრის ღვინო არ დადგეს, მაგრამ ის მაინც სრულიად ნეიტრალურია: მისგან ტყუილად ველით განსაკუთრებულ ხარისხს. ამ ყურძნისგან ამზადებენ ღვინოს, რომელიც სრულიად ახალგაზრდა უნდა დაილიოს: მას კასრებში არ აძველებენ. ქვეყნის სხვადასხვა რაიონში შასლა თავის ხასიათს სხვადასხვაგვარად ამჟღავნებს. მაგრამ ნებისმიერი "რაიონული" შასლასთვის სავალდებულოა ვაშლისა და რძის ფერმენტაცია, რომელიც ამცირებს ჯიშის მაღალ მჟავიანობას.
"ჭეშმარიტად ელზასური ხასიათის" ღვინო: აი, ეს გამოთქმა მახსენდება ვალეს ცარცოვან-ფიქალოვან ნიადაგებზე მოწეული ყურძნისგან დაყენებული ღვინის დასახასიათებლად. ვალეს შასლას ერთ-ერთი ყველაზე საინტერესო ნიმუშია Fendant de Sierre კომპანია Rouvinez Vins-იდან. ეს გახლავთ კონცენტრირებული და "ვაჟკაცური" ღვინო, რომელსაც პურის არაჩვეულებრივი გემო დაჰკრავს. მეორე ცნობილი მარკა - Varone Vins-ი - პატარა სოფელ უვრიეს ღვინოებს ეკუთვნის: ცარცოვანი ნიადაგი, რომელიც გარს აკრავს მის ვენახებს, ღვინოებში ახალი ხილისა და ციტრუსოვანთა მსუბუქი არომატით მჟღავნდება.
შასლას გარდა განსაკუთრებულ ხსენებას გაცილებით ნაკლებად გავრცელებული ჯიშებიც იმსახურებს. ერთ-ერთი მათგანია სილვანერი, რომელიც ვალეში "იოჰანისბერგის" სახელითაა ცნობილი: იგი იძლევა სრულწონიან მშრალ ღვინოებს, რომლებიც განსაკუთრებით იმ შემთხვევაშია შთამბეჭდავი, თუკი ისინი დამზადებულია გვიანი რთვლის ყურძნისგან. მარსანს ადგილობრივ კილოზე "ერმიტაჟს" ეძახიან. ფულიში მისგან ბრწყინვალე გემოსა და ოხშივრის მსუბუქი არომატის მქონე საუცხოო ღვინოს ამზადებენ. მალვაზიას ჯიშის მეორე სახელია პინო გრი. ვალეს მეღვინეები ორივე ტერმინს იყენებენ. ამ ყურძნისგან წარმოებულ მშრალ ღვინოს პინო გრის ეძახიან, ხოლო გვიანი რთვლის მოსავლისგან დამზადებულ ტკბილ ღვინოს - მალვაზიას. შვეიცარიის ალპებში მუსკატს XVI საუკუნიდან ზრდიან. ვალეში მისგან ამზადებენ ღვინოს, რომელიც სტილით ყველაზე მეტად Muscat d’Alsace-ს ჰგავს: მთელი ნარჩენი შაქარი ფერმენტაციის დროს გამოიყოფა. ზოგჯერ ვალეს ვენახებში შეიძლება გადავეყაროთ გევიურცტრამინერის, რისლინგის, ალიგოტეს, შარდონეს, შენენისა და პინო ბლანის მცირე ნარგავებსაც.
ვალეს განძი
კანტონის სიამაყე და კონფედერაციის იმედი ვალეს ეგრეთ წოდებული განსაკუთრებული ღვინოებია, რომლებსაც არანაირი საერთო არა აქვთ ჩვეულებრივ "ტბის შასლასთან". სწორედ "განსაკუთრებულებს" მიაწერენ შვეიცარიული ღვინოების ჯერ კიდევ გამოუმჟღავნებელ პოტენციალს. დღეს ვალეს მეღვინეები იმედს უძველეს ადგილობრივ ჯიშებზე ამყარებენ, რომელთა მიმართაც ამპელოგრაფები უდიდეს ინტერესს იჩენენ.
არსებობს სულ რაღაც 40-მდე რარიტეტული აბორიგენი-ჯიში, და თითოეული მათგანი საკმაოდ სქელ და ხანგრძლივი დაძველების პოტენციალის მქონე ღვინოს იძლევა, რომელშიც ისტორიის სურნელი შეიგრძნობა. პატარა სოფელ ვეტროს შემოგარენში გაშენებულია ყურძენ ამინის საუკეთესო ნარგავები. მისგან ამზადებენ ძალზე შეზღუდული რაოდენობის მტკიცე ხასიათის ხავერდოვან თეთრ ღვინოს, რომელსაც ნარჩენი შაქრის გასაწონასწორებლად საკმარისი დონის მჟავიანობა გააჩნია. არვინის ჯიშის სახელწოდება მომდინარეობს ლათინური სიტყვიდან, და იგი მკრთალ ყვითელს ნიშნავს. არვინისგან მიიღება ღვინო, რომელსაც სახასიათო მომლაშო გემო გასდევს; იგი ჩვეულებრივ მშრალია, თუმცა ზოგიერთი მწარმოებელი მასში გვიან მოკრეფილი ყურძნისგან დამზადებული ღვინის ნაწილს ურევს, რომლის წყალობითაც ის შესამჩნევ სიტკბოს იძენს. სხვათა შორის, დღეს შვეიცარიულ არვინს ზრდიან სამხრეთ საფრანგეთში, Mas de Daumas Gassac-ში. ბოლო დროს მთელ შვეიცარიაში მოდაში შემოვიდა ღვინის დაძველება ახალგაზრდა მუხის კასრებში, მაგრამ, კაცმა რომ თქვას, თეთრ ჯიშებს შორის მხოლოდ ვალეს ამინი და არვინი ფლობენ საკმარის ძალას იმისათვის, რომ ღირსეულად აიტანონ მუხის ჩარევა.
უკანასკნელ წლებში შვეიცარიელმა სელექციონერებმა მთელი ყურადღება ჰიბრიდული ჯიშების შექმნაზე გადაიტანეს, რომლებიც იდეალურ შესაბამისობაში უნდა მოსულიყო ქვეყნის მეღვინეობის რაიონების კლიმატურ პირობებთან.
სულ ცოტა ხნის წინ გამოყვანილი რამდენიმე ჰიბრიდმა უკვე მოასწრო სახელის მოხვეჭა: ფრაიზამერ-შარმონი (შასლას ჰიბრიდი შარდონესთან); გამარე და გრანუარი (ორივე ჯიში არის გამეს ჰიბრიდი რაიჰენშტაინერთან); ფრაიზამერი (სილვანერს პლუს პინო გრი). ვალეს კანტონს შესანიშნავად შეეგუა ტიოლინუარი (პინო ნუარის ჰიბრიდი რუჟ დიოლინთან).
იუმან ბლანის ჯიში განსაკუთრებული ჭირვეულობით გამოირჩევა: მისი მოსავალი არასტაბილურია, ის გვიან და მხოლოდ ყველაზე უფრო ხელსაყრელად განლაგებულ ვენახებში მწიფდება. იუმანის დამუშავებასთან დაკავშირებულმა სირთულეებმა იქამდე მიგვიყვანა, რომ ბევრმა მევენახემ უბრალოდ უარი თქვა მასზე. თუმცა, ბოლო წლებში იუმანის ღვინის მიმართ ინტერესი გაიზარდა. ეს ის ღვინოა, რომელსაც ოდესღაც შვეიცარიელი მკურნალები მშობიარეებს ძალების აღსადგენად უნიშნავდნენ. ამ ჯიშის სახელწოდება ლათინურიდან ითარგმნება როგორც "ჯანსაღი ღვინო" და, მართლაც, მისი მატონიზირებელი ზემოქმედება სავსებით ნათელია. კიდევ ერთი თითქმის გამქრალი სახეობაა სწორედ ის რეზე, რომლისგანაც ამზადებდნენ ახალი დროის ევროპაში პოპულარულ "ღვინოს მყინვარიდან" (Vin des Glaciers).
ზემო ვალეში, ძალიან მაღლა, მთებში, სადაც ქვისცვენა ხშირია, ზოგიერთი მეღვინე თავს ევლება ყველაზე უფრო ძვირფას, უძველესი შვეიცარიული ჯიშების პაწია ნარგავებს. უძველეს დროში მოსავალს აქ დღევანდელთან შედარებით გაცილებით ადრე იღებდნენ, რათა მძიმე სამუშაო დღის შემდეგ, წყურვილის მოსაკლავად და დაძაბულობის მოსახსნელად, მისგან მკვეთრი გემოს მქონე ღვინო გაეკეთებინათ. ადგილობრივი თეთრი "ანტიკვარული" ჯიშებიდან საუკეთესოდ მიიჩნევა ხაიდა (ანუ პაიენი). ის ან საიენის, ან ტრამინერის ახლო ნათესავია. ხიმბერჩის ჯიშის სახელწოდება შეესატყვისება შვეიცარიულ სიტყვას "ჟოლო". სინამდვილეში კი, ზემო ვალეს დიალექტზე ის ნიშნავს "ცხაურებზე მოყვანილს" - და საკუთრივ ასეც მოჰყავთ. ყურძენი, რომელსაც ლაფნეჩა ჰქვია, სავოური იშვიათი ჯიშის ბლანშეს ვალეური ვარიაციაა, რომლისგანაც ყვითელ ღვინოს ამზადებენ. ხიმბერჩა და ლაფნეჩა იძლევა მკაფიო გემოს მქონე საკმაოდ მჟავე თეთრ ღვინოს, რომელიც ძალზე ხანგრძლივი დაძველებისთვისაა განკუთვნილი. დაბოლოს, გვასი (ანუ გუეს ბლანი), თეთრი ყურძნის კიდევ ერთი იშვიათი ჯიშია, რომლისგან დამზადებული ღვინოც, სანამ ის ახალგაზრდაა, გემოთი აშკარად სიდრს გვახსენებს.
თავდასხმა წითელზე
პირველი მიახლოვებისას დამკვირვებელი შენიშნავს, რომ მთლიანად შვეიცარია და, კერძოდ, ვალე, თეთრი ღვინოების კლონდაიკია. თუმცა, ხარისხისა და ღირებულების თვალსაზრისით, თეთრი ღვინო ლიდერია, მაგრამ რაც შეეხება რაოდენობას (ბოთლებში), ვალეში მათ წითელზე მეტს არ ამზადებენ. ვალეში წითელი ზუსტად ნახევარია, ხოლო წითელი ნახევრიდან ორი მესამედი პინო ნუარზე მოდის.
ძველთაძველი ჯიშები ვალეს წითელ ჯიშებს შორისაც მოიძებნება. ისინი სწორედ "განსაკუთრებულის" კატეგორიას მიკუთვნებული იმ ღვინოების დასამზადებლად გამოიყენება, რომლებზეც შვეიცარიელები ცხარედ და გაუთავებლად მსჯელობენ. იუმან რუჟს არანაირი კავშირი არა აქვს თეთრ იუმანთან. ეს ჯიში იძლევა მაგარ, სასიამოვნოდ მწკლარტე და მადისაღმძვრელ ღვინოს. კორნალენ ლანდროტერი ის ჯიშია, რომელიც მეღვინეთა უმეტესობამ ჭირვეულობისა და არამდგრადობის გამო უარყო და, რომელიც დიდი ხნის წინ უნდა შეეტანათ "წითელ წიგნში". ის კი, ვინც მაინც ბედავს კორნალინზე ექსპერიმენტების ჩატარებას, ზოგიერთ წელიწადს ჯილდოდ იღებს ღრმა ფერის, კარგი ტანინებისა და ხილის შეუდარებელი ბუკეტის მქონე ღვინოს.
ვოს პეიზაჟები
ვოს კანტონის ვენახები გადაჭიმულია ჟენევის ტბის ჩრდილოეთ ნაპირებზე, რონის დინების აღმა ვალემდე. ვო სამ ძირითად ზონად იყოფა: შაბლე (რონის მთელი მარჯვენა სანაპირო ოლონამდე), ლავო (ცენტრალური სექცია მონტრესა და ლოზანას შორის) და ლა-კოტი (ლოზანიდან ჟენევის კანტონის საზღვრამდე) პლუს რამდენიმე ანკლავი ნევშატელის ტბასთან ახლოს და მორას ტბის გვერდით. უკანასკნელი წლების განმავლობაში, ვოში მკაცრად მოაწესრიგეს ღვინის სერტიფიკაცია და კონტროლი წარმომავლობის მიხედვით. მთელი მეღვინეობის ვო 24 აპელასიონად იყოფა.
ევროპაში არც ისე ბევრია მეღვინეობის ოლქი, რომლებიც ისეთი ხედებითა და სილამაზით დაიკვეხნიდა, როგორითაც ვო ხვდება ცნობისმოყვარე ჩამოსულ სტუმრებს. ლავოს ვენახები, ეს არის მიწიერი სამოთხის შუაგული, ფერწერული დეკორაცია შასლას ოქროს მარცვლებით სავსე მტევნებისთვის. მთიანი ტერასებიდან, რომლებზეც აკურატულ ზოლებად დარგული ყურძენი კლდის კალთებში "იჭრება", საოცარი პანორამა იშლება მარგალიტის ზედაპირით მბრწყინავი ტბის ნაპირებზე მდებარე პატარა სუფთა სოფლებზე, რომლებსაც ზურგიდან სავოის მთების ჯაჭვი აკრავს. თავად მევენახეები კი ამ სურათს ყოველდღიურად პრაქტიკული მიზნით ადევნებენ თვალყურს: ჩვეულ პეიზაჟში საღებავების კონცენტრაციისა და აქცენტების განლაგებით, ისინი უახლოესი პერიოდის ამინდს წინასწარმეტყველებენ. ძლიერი წვიმის შემდეგ შეშფოთებული გასქერიან ტბას: ნელ-ნელა ყავისფერი ლაქის წყლის ზედაპირზე გაწოლა, ავის მომასწავებელი ნიშანია ვოში მცხოვრები მევენახეებისთვის, რომელთა მთავარ პრობლემას ნიადაგის ბანალური ეროზია წარმოადგენს.
დეზალეს რაიონის რამდენიმე სოფელი სწორედ ის crus-ებია ლავოდან, ასწლეულების განმავლობაში შვეიცარიის საუკეთესო თეთრი ღვინოების სამშობლოდ რომ მიიჩნეოდა. ისინი კალამენის რაიონის რამდენიმე მეურნეობასა და ზემო ვოს ექვს აპელასიონთან ერთად კანტონის საუკეთესო მოთამაშეები არიან, რომლებიც შასლას ნიადაგზე მეტოქეობენ.
შასლა მთელ ვოში უდავოდ მთავარი ჯიშია: ვოს ღვინის 80% სწორედ ამ ყურძნისგან მზადდება. კანტონში ნიადაგის მრავალფეროვნება განაპირობებს უსასრულო ვარიაციებს შასლას თემაზე: მთის მწვერვალებთან ახლოს განლაგებული ვენახების ღვინო გამოირჩევა სიმკვირცხლითა და კეთილსურნელებით, მაშინ როდესაც შიგ მთების ძირში მისგან მკაცრი სტილის სასმელი მიიღება; ზოგიერთ სოფელში შასლა შეიძლება ლამის შეურაცხმყოფლად უწყინარი მოგვეჩვენოს, სადღაც კი მოულოდნელად გამოავლინოს სიმაგრე, რომელიც მას Pouilly-Fumé-ს ამსგავსებს.
ცარცოვან ნიადაგზე შასლა იძლევა კონცენტრირებულ ღვინოებს წიწაკის არომატითა და გრეიპფრუტის გემოთი. ასეთია, მაგალითად, შასლას ერთ-ერთი უმსხვილესი სპეციალისტის, Louis Bovard-ის Saphorin L’Archevesque, რომლის 16 ჰა ვენახის 90% შასლათია გაშენებული. საინტერესოა ფირმა Teztus-ის დაკვირვებები, რომელიც დეზელეში სხვადასხვა ტიპის ნიადაგზე გაშენებული შასლას ნარგავების მფლობელია: თიხიან გრუნტზე მოყვანილი ყურძნისგან ფირმა ამზადებს ძლიერი, მდიდარი და "მძიმე" გემოს მქონე Coup de l’Etrier-ს; ხოლო მყინვარების გადნობის შემდეგ წარმოქმნილი ქვიანი ნიადაგების მოსავლიდან, პირიქით - შასლას ერთ-ერთ იშვიათ ვარიანტს - L’Arbalette-ს, რომელიც ხანგრძლივი დაძველებისთვისაა შესაფერისი, და დროთა განმავლობაში იძენს მდიდარ სტრუქტურას და ბენზინის არომატს, რაც ამ ღვინოს ავსტრალიურ რისლინგს ამსგავსებს.
ჟენევა და სხვა
მეღვინეობის ტექნოლოგიების თვალსაზრისით ჟენევა შვეიცარიის მოწინავე კანტონია. ფრანგული ნოუ-ჰაუ პირველ ყოვლისა ჟენევაში შემოდის და სწორედ აქ გადის "ადგილობრივ ადაპტაციას" იმისათვის, რათა შემდეგ ვალეში ან ვოში გადაინაცვლოს. ჟენევის გავლით შვეიცარიაში ჩამოაღწია ელეგანტურმა ფრანგულმა ტექნიკურმა სრულყოფილებებმა, რომლებიც ისეთი ღვინოების შექმნის საშუალებას იძლეოდა, ყოველგვარი "პარფიუმერული" არომატიზატორების გარეშე მდიდარი და ხანგრძლივი გემო რომ მიჰყვებოდა.
ჟენევაში შასლას ბოთლებში ჩამოსხმის იმგვარი მეთოდი გამოიგონეს, რომ საბოლოოდ, ღვინო მსუბუქად "მჩხვლეტავი" გამოსულიყო: ერთგვარი "ნემსისებრი ტექსტურა" სასმელს ანიჭებს ინდივიდუალობას, რომელიც ასე აკლია სტანდარტულ შასლას.
ჟენეველმა მეღვინეებმა მოახერხეს მოდური Beaujolais-ის შვეიცარული "ანალოგის" შექმნა, რისთვისაც გამოიყენეს გამეს ჯიშის შინგამოზრდილი ფორმები. უკანასკნელ წლებში განსაკუთრებით იზრდება გამეს გავლენა ფრანგულენოვან კანტონებში.
ჟენევის ოდნავ ჩრდილოეთით გამეს არ ზრდიან. ერთადერთი წითელი ჯიში, რომელიც ნევშატელში გვხვდება, პინო ნუარია. კლიმატის ზომიერება და ნევშატელის ტბის ნაპირის კირქვა ნიადაგები, ადგილობრივ პინო ნუარს მოუხელთებელი დახვეწილობით უზრუნველყოფს. რჩეული მწარმოებლების ნევშატელის პინოები საუკეთესო წლებში ყველა დანარჩენ შვეიცარიულ პინო ნუარს შორის ლიდერობენ. სხვათა შორის, პინო ნუარისგან აქ ვარდისფერ ღვინოს - Oeil-de-Perdix-ს, ანუ "გნოლის თვალსაც" აკეთებენ, რაც მთელი შვეიცარიისთვის ცნობილი ფერადოვანი სახელწოდებაა.
გერმანული აქცენტები
17 გერმანულენოვანი კანტონი მეღვინეობის ერთიან რეგიონად იმის წყალობით განიხილება, რომ აქ ერთი და იმავე ჯიშის ყურძენს ზრდიან და ღვინის წარმოების ტექნოლოგიაშიც ერთნაირი პრინციპებით ხელმძღვანელობენ. ვენახების კონცენტრაცია ტბების (კონსტანსი, ციურიხი) გარშემო ან მდინარეების (რეინი, აარე, ლიმატი) გასწვრივ ხდება. დღესდღეობით ყველაზე პროდუქტიულ კანტონებად ციურიხი და შლაფჰაუზენი მიიჩნევა.
ყველა შვეიცარიული ღვინო მშრალია. შაპტალიზაცია დასაშვებია დაბალი კლასის ღვინოებისთვის, და საკმაოდ ხშირადაც გამოიყენება. უმაღლესი ღირებულებითი კატეგორიის მხოლოდ ზოგიერთი ღვინოა ტკბილი (ჩვეულებრივ, გვიანი რთვლის წყალობით): მაშინ მათ ეტიკეტზე სხვა რაღაცებთან ერთად უთითებენ vin mi-fletri-ს (სიტყვასიტყვით - "დამჭკნარი ღვინო") ან უბრალოდ fletri-ს; გერმანულენოვან კანტონებში იგივე აზრია ჩადებული ტერმინში spatlese. შვეიცარიელებს ძალიან უყვართ თავიანთი ღვინოების (პირველ რიგში, იმ ღვინოების, რომლებსაც ახალგაზრდას სვამენ, მათ შორის შასლას) ისეთ ბოთლებში ჩამოსხმა, რომელთაც ჩვეულებრივი საცობების ნაცვლად, ხრახნიანი თავსახურები ეფარება.
აქ, ფრანგულენოვანი რაიონებისგან განსხვავებით, დომინირებს ყურძნის წითელი ჯიშები, რომელთა შორის ყველაზე გავრცელებულია პინო ნუარი. მთელ აღმოსავლეთ შვეიცარიაში პინო ნუარი ცნობილია ბლაუბურგუნდერის სახელით, რომელსაც კლევნერსაც ეძახიან (ციურიხის ტბაზე). გრაუბუნდენის გარშემო მდებარე ოთხ სოფელში ზრდიან რეგიონში საუკეთესო ბლაუბურგუნდერს: თბილი შემოდგომა და განსაკუთრებული მიკროკლიმატი ხელს უწყობს ყურძნის სრულ დამწიფებას, რომელიც ნათელი ფერის ხავერდოვან ღვინოს იძლევა. მაგრამ "გერმანული" შვეიცარიის უმეტეს ნაწილში პინო ნუარისგან აკეთებენ მკრთალი ფერის ცქრიალა ღვინოს, რომელიც ძალიან უყვარს ადგილობრივ მოსახლეობას, ჩამოსულებს კი საკმაოდ უვარგისად მიაჩნიათ. თუმცა, ჩამოსულებზე ამ რეგიონის მეღვინეები არც ამყარებენ იმედებს: მათი წითელი ღვინოები უკანასკნელ წვეთამდე წარმატებით იყიდება ქვეყნის შიგნით.
შეიძლება ითქვას, რომ რისლინგ-სილვანერი რეგიონში ცნობილი ერთადერთი თეთრი ჯიშია. საუკუნის დასაწყისში ეს ჯიში აღმოსავლეთ შვეიცარიაში გეიზენჰაიმიდან მოხვდა. მაშინ ის მიულერ-ტურგაუს სახელს ატარებდა (იმ მეცნიერის სახელის მიხედვით, რომელმაც იგი XIX საუკუნეში გამოიყვანა), ამჟამად კი სრულიად მივიწყებულია. კარგი პატრონის ხელში (ხელში, რომელმაც ვაზის სწორად გასხვლა იცის) რისლინგ-სილვანერი წარმოშობს საოცრად არომატულ ღვინოებს, რომლებსაც ქვეყნის "ფრანგული" სამხრეთის ზოგიერთი საუკეთესო შასლასთვის ფორის მიცემა შეუძლია.
ადგილობრივ რარიტეტებს შეიძლება მივაკუთვნოთ კომპლეტერი - ყურძნის იშვიათი ჯიში, რომელიც გვიან მწიფდება. მისი სახელწოდება საღამოს საეკლესიო მსახურებას, Compline-ს უკავშირდება, რომლის შემდეგაც ბერები ორი-სამი ბოკალი ნოყიერი ღვინით იხსნილებდნენ. რაუშლინგი უძველესი ციურიხული ჯიშია, ელეგანტური და მხნე ღვინო, გაცილებით უფრო ნათელი, ვიდრე რისლინგ-სილვანერი.
ტიჩინოს ტემპერამენტი
იმ დროს, როცა ფრანგულენოვან კანტონებში დადგენილ საზომად მიჩნეულია კვადრატულ მეტრზე ერთი კილოგრამი მოსავალი, და არა ერთი ჰექტოლიტრი ჰექტარზე (აი ასეთი პატარა მიწის ნაკვეთებია ცალკეულ მეპატრონეთა განკარგულებაში), ტიჩინოში, მევენახეების ასევე საკმაოდ მცირე სამფლობელოების მიუხედავდ, მოსავლიანობის მაჩვენებლები ზოგჯერ ცდება გონივრულ ფარგლებს. აქ კარგად დამკვიდრებული მერლო ხშირად გიგანტურ მოსავალს იძლევა. ახლომდებარე ვენეტოსგან განსხვავებით, რომელიც იტალიის საზღვრის იმ მხარეს მდებარეობს, სადაც მერლო მოსავლიანობის მკაცრი სტანდარტების ჩარჩოებშია მიქცეული, ტიჩინოში მას უხვი მსხმოიარობის ნებას რთავენ. ასეთი ქარაფშუტული მიდგომის შედეგია მსუბუქწონიანი წითელი ღვინოების დიდი უმრავლესობა, რომლებსაც სულმოუთქმელად სვამენ სრულიად ახალგაზრდა ასაკში. ამასთან, ტიჩინოში შეინიშნება მსუბუქი ვარდისფერი ღვინოების მიმართ ინტერესი, მაგრამ, ისინი ადგილობრივ მეღვინეებს განსაკუთრებულ სახელსა და დიდებას არ სძენს.
თუმცა, ტიჩინოს მეღვინეობის სასწორის მეორე მხარეს აწყვია უძვირესი, პომპეზურად შეფუთული ღვინოები, რომლებიც ერთმნიშვნელოვნად გვახსენებს ჭეშმარიტად იტალიურ სიყვარულს მაღალმოდური სინატიფის მიმართ. ზოგიერთი "წინ წასული" მეღვინე დღეს იმის დამტკიცებას ცდილობს, რომ მოსავლიანობის კონტროლისა და მუხის კასრების გამოყენების შემთხვევაში, შვეიცარიულ მერლოს გაცილებით მეტი შეუძლია, ვიდრე განსაკუთრებულ სტრიქონს "სახლის ღვინო" - ლუგანოს ტბის ნაპირას არსებული ტრატორიის ღვინის რუკაზე. Guido Brivio-ს ღვინოები "მაღალ" სტილშია შესრულებული. წითელი Riflecci d’Epoca ხანგრძლივი მაცერაციის შემდეგ 12 თვეს მუხის კასრებში ატარებს და იძენს გამოკვეთილ სანელებლიან არომატს, თუმცა მომწიფებული მერლოს ელფერი კარგად წარმოაჩენს ხის გემოს. იგივე Guido Brivio აწარმოებს ღვინის ერთეულ ეგზემპლარებს, რომლებიც ასახავს შვეიცარიის მეღვინეობის სამხრეთის მოდის სიოს უკანასკნელ ქროლას: მის Merlot Bianco Rovere-ს (სიტყვასიტყვით - "მუხის თეთრი") ასხამენ მძიმე მაღალ ბოთლებში, მას აქვს ზომაზე მეტად გამომწვევი ხის გემო და, რა თქმა უნდა, ხანგრძლივ დამწიფებას საჭიროებს. იმგვარადვეა შესრულებული Carlo Tamborini-ს Colivo-ს მარკის ღვინოები. Tamborini-ს სიამაყეა წითელი Riserva, რომელიც მწიფდება პირდაპირ ბორდოდან ჩამოტანილ კასრებში. ამ ღვინოს აქვს ვანილის მაგარი გემო, რომელიც გაზავებულია ტანინის მყარ ღეროზე ასხმული მუხის სანელებლიანი ნოტებითა და ჟოლოს არომატებით.
ისეთი მწარმოებლები, როგორიცაა Brivio და Tamborini, თავდაუზოგავად მუშაობენ მეღვინეობის შვეიცარიის მომავალზე. უკვე რამდენიმე ათწლეული გავიდა მას შემდეგ, რაც შვეიცარიელმა მეღვინეებმა გააცნობიერეს, რომ არ შეიძლება მხოლოდ მასობრივი იაფფასიანი ღვინოების იმედზე ყოფნა და მათი მეშვეობით ალპური სამთო-სათხილამურო კურორტების წალეკვა. თუმცა, დღეისათვის მათი ძალისხმევის ნაყოფის შესაფასებლად, თქვენ მაინც დაგჭირდებათ სამოგზაუროდ წასვლა ამ პატარა და საოცრად ლამაზ ალპურ ქვეყანაში.
შვეიცარია
წარმოების დასაწყისი
ძვ.წ. VII-VI სს - მეღვინეობის აღმოცენება; XVI-XVIII საუკუნეები - ქვეყანაში მეღვინეობის აყვავება; XIX საუკუნის ბოლო - ვენახების მასობრივი დაზიანება ფილოქსერით, ბუმბულისა და ფხვნილის ობით, წარმოების მძლავრი დაცემა; XX საუკუნის შუა ხანებიდან - ქვეყანაში მეღვინეობის აღორძინება.
დაყოფა
ოლქები/კანტონები (იყოფა რაიონულ აპელასიონებად). ფრანგულენოვანი შვეიცარია: ფრიბურგი (ვული), ჟენევა (არვ-ე-ლიაკი, არვ-ე-რონი, მანდიომანი), ჟიურა, ნევშატელი (ვული), ვალე, ვო (ბონვილიარი, შაბლე, ლა-კოტი, კოტ დე ლ’ორბი, ლავო). გერმანულენოვანი შვეიცარია: არგაუ, ბაზელი, ბერნი (ბილერზეე, იუბერლანდი), გრაუბიუნდენი (ბიუნდნერ გერშაფტი), სენტ-გალენი (ობერლანდი, რაინტალი), შვიცი, შაფჰაუზენი (კლეტგაუ), ტურგაუ (ტურტალი, უნტერზეე), ციურიხი (ფლახტალი, ლიმატალი, რაფცერფელდერი, ციურიხერი, უნტერლანდი, ვაინლანდი). იტალიურენოვანი შვეიცარია: ტიჩინო (სოპრაჩენერი, სოტოჩენერი), გრისონსი (მისოქსი).
ნიადაგები
კრისტალური, შეიცავს გრანიტს, გნაისსა და ქვიშაქვას. ქვეყნის ცენტრში - შეიცავს კალციუმს.
ყურძნის ჯიშები
ODA-ს თანახმად, ნებადართულია ყურძნის 46 ჯიში და ჰიბრიდები. თეთრები: შასლა, სილვანერი, მიულერ-ტურგაუ, რისლინგი, პინო გრი, პინო ბლანი, გევიურცტრამინერი, შარდონე, ალიგოტე, სოვინიონ ბლანი, სემიიონი და სხვ. წითლები: პინო ნუარი, გამე, მერლო, ბონდოლა, სირა და სხვ.
წესები
Ordonnance sur les Denrées Alimentaires (ODA) ახდენს ღვინის წარმოების რეგლამენტირებას ყურძნის განსაზღვრული ჯიშისგან და მოითხოვს ეტიკეტზე ყურძნის ჯიშის აუცილებელ აღნიშვნას, გარდა შასლასი, პინო ნუარისა და გამესი. უკანასკნელ წლებში თანდათანობით იწყება Appelliation Contrôlée-ს სისტემის გამოყენება, რომელიც ყურადღების ფოკუსირებას ცალკეულ მამულებში ბოთლებში ჩამოსხმულ ღვინოებზე ახდენს.
მეღვინეობა
თეთრი ღვინოები: დაწნეხა (წვენის გამოწურვა გასაბერი მემბრანის დელიკატური ზემოქმედებით), ვაშლისა და რძის ფერმენტაცია და რქებისგან გათავისუფლება (ძირითადი განსხვავება გერმანული და ავსტრიული ღვინოებისგან), იშვიათ შემთხვევებში დაძველება მუხის კასრებში. წითელი ღვინოები: დაწნეხა (იხ. ზემოთ); ნახშირის მაცერაცია (გერმანულენოვანი რეგიონები); ფერმენტაცია მაცერაციის გარეშე ტემპერატურის კონტროლით (სხვა რეგიონები); გამდიდრება (სიმაგრის გაზრდა შაქრის დამატების გზით); მუხის კასრებში დაძველება. ვარდისფერი ღვინოები: თეთრი ღვინოების ტექნოლოგია; იწარმოება პინო ნუარისა და/ან გამეს ყურძნისგან.
© „მარანი“