ელენე ცინცაძე
ქართულმა ღვინომ ბოლო წლებში მნიშვნელოვანი ყურადღება მოიპოვა მსოფლიო ბაზარზე, თუმცა დისკუსია იმის შესახებ, თუ რამდენად დაცულია მისი ხარისხის სტანდარტები, კვლავ აქტუალური რჩება. ამ თემაზე ჩვენს FB გვერდზე მკითხველსაც ვკითხეთ აზრი, რამაც შეხედულებათა სხვადასხვაობა გამოავლინა.
რეგულაციების საჭიროება და მათი გავლენა
დისკუსიაში მრავალი მონაწილე თანხმდებოდა, რომ რეგულაციები და ხარისხის კონტროლი მნიშვნელოვანია, თუმცა ღვინო ზედმეტად შეზღუდული არ უნდა იყოს. განსაკუთრებით აღინიშნა, რომ ხარისხის შეფასება მხოლოდ სუბიექტური გემოვნებით არ უნდა ხდებოდეს. ერთ-ერთი ძირითადი მოსაზრება შეეხებოდა იმას, რომ რეგულაციების მთავარი მიზანი უნდა იყოს არა სახელმწიფო კონტროლი, არამედ დამოუკიდებელი პროფესიული გაერთიანებების მიერ დაწესებული სტანდარტები, რომლებიც მევენახე-მეღვინეების ეთიკას და პროფესიონალიზმს განამტკიცებს.
განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი იყო საკითხი მიკროზონების რეგულირებისა. ზოგიერთი მიიჩნევდა, რომ არსებული რეგულაციები გაუმართავია და ქართულ ღვინოს განვითარების საშუალებას უზღუდავს. გაჟღერდა ის აზრიც, რომ ქართული პრემიუმ სეგმენტის განვითარება ბურგუნდიის მოდელისკენ უნდა მიიწევდეს, სადაც ვენახის უნიკალურობა განსაზღვრავს ფასს და რეპუტაციას, ხოლო ამის მისაღწევად მიკროზონების უკეთ შესწავლაა საჭირო.
თავისუფალი ბაზრის უპირატესობა და გამოწვევები
მეორე მხარეს იყვნენ ის ადამიანები, რომლებიც მიიჩნევენ, რომ თავისუფალი ბაზარი და მინიმალური რეგულაციები ქართულ ღვინოს მეტ განვითარებისა და ექსპერიმენტების საშუალებას მისცემს. ზოგი მიიჩნევს, რომ გადაჭარბებული რეგულაციები ხშირად ხელს უშლის ინოვაციას და მცირე მეღვინეების განვითარებას. მისი თქმით, მთავარია, რომ სახელმწიფომ ბუნებრივი და ტრადიციული მეღვინეობის განვითარებას უფრო მეტად შეუწყოს ხელი, ვიდრე ზედმეტი რეგულაციებით ბაზარი შეზღუდოს.
ზოგი აღნიშნავს, რომ რეგულაციების გადაჭარბებულმა რაოდენობამ შეიძლება ქართული ღვინის უნიკალურობას ავნოს და საშუალო დონის, ერთფეროვანი ღვინოების წარმოებისკენ უბიძგოს მეღვინეებს. ამასთან, მან ხაზი გაუსვა იმასაც, რომ ზოგჯერ არასტერილურ გარემოშიც კი შეიძლება მაღალხარისხიანი ღვინო ჩამოისხას, თუ მეღვინე კარგად ფლობს მეღვინეობის ტრადიციულ ტექნიკას.
განათლების როლი და მევენახეობის კულტურა
დისკუსიაში აქტიურად გამოიკვეთა განათლების მნიშვნელობა. გამოითქვა აზრი, რომ ბევრ ქართველ მევენახეს არ აქვს საკმარისი ცოდნა ნიადაგის ანალიზისა და ჯიშური თავისებურებების შესახებ, რის გამოც ხშირად დაბალპროფესიულ დონეზე მუშაობენ. ზოგის აზრით, სანამ რეგულაციებზე ვისაუბრებთ, აუცილებელია ცოდნის გაზიარება და მეღვინეობის სფეროში განათლების დონის ამაღლება.
შავი ბაზარი და უხარისხო ღვინოების პრობლემა
დიდი ყურადღება დაეთმო უხარისხო ღვინოების პრობლემას, რომლებიც ხშირად დაურეგულირებელ გარემოში იწარმოება და საცალო ვაჭრობაში პლასტმასის ბოთლებით იყიდება. ზოგის აზრით ეს არა მხოლოდ მომხმარებლის მოტყუებაა, არამედ ქართული ღვინის საერთაშორისო იმიჯსაც სერიოზულ საფრთხეს უქმნის. კომენტარებში ხაზგასმით აღნიშნეს, რომ აუცილებელია ბაზარზე კონტროლის გაძლიერება, რათა თავიდან ავიცილოთ უხარისხო პროდუქტების ფართო გავრცელება.
კანონმდებლობის გავლენა მცირე მარნებზე
ახალი რეგულაციები და სტანდარტები, რომლებიც ევროკავშირის ბაზარზე შესვლისთვის არის საჭირო, ხშირად განსაკუთრებით მცირე მარნებს ურტყამს. მცირე მარნები ნაკლები რესურსით ოპერირებენ და დიდი საწარმოებთან შედარებით უფრო რთულად შეუძლიათ რეგულაციებთან ადაპტირება.
კომენტარებში დაისვა შეკითხვა – იქნებიან თუ არა ეს სტანდარტები ხელმისაწვდომი მცირე მარნებისთვის? ერთ-ერთი მთავარი გამოწვევაა ლაბორატორიული ტესტირების მაღალი ხარჯები, სერტიფიკაციის პროცესის სირთულე და საბროკერო მომსახურების საჭიროება, რაც მნიშვნელოვნად ზრდის მათ ფინანსურ ტვირთს.
ზოგიერთ კომენტარში აღნიშნულია, რომ სახელმწიფომ შესაძლოა სპეციალური პროგრამები ან გრანტები უნდა გამოყოს მცირე მარნებისთვის, რათა მათ ფინანსური და ტექნიკური მხარდაჭერა მიიღონ და ამ მოთხოვნებს უპასუხონ.
ევროკავშირის ბაზარზე შესვლის სირთულეები
ბიუროკრატიული პროცედურები და სხვადასხვა ქვეყნების ინდივიდუალური მოთხოვნები ქართული ღვინის ექსპორტს ართულებს. მაგალითად, ევროკავშირის ზოგადი მოთხოვნების გარდა, თითოეულ ქვეყანას შეიძლება ჰქონდეს დამატებითი რეგულაციები ეტიკეტირებასა და ინგრედიენტებზე.
კომენტარებში იყო საუბარი იმაზე, რომ ბევრ მეღვინეს არ აქვს საკმარისი ინფორმაცია, როგორ უნდა მოამზადოს თავისი პროდუქტი ევროკავშირის ბაზრისთვის. ასევე, ზოგიერთმა აღნიშნა, რომ საქართველოს სავაჭრო წარმომადგენლობები ევროკავშირში უნდა გააქტიურდნენ და ადგილობრივი მეღვინეები უფრო აქტიურად გააცნონ რეგულაციებს.
ამასთან, ითქვა ისიც, რომ ევროკავშირის სტანდარტების დაცვა მართალია რთულია, მაგრამ ერთგვარად ხარისხის გარანტიასაც იძლევა, რაც საბოლოოდ მარნებს უფრო კონკურენტუნარიანს ხდის საერთაშორისო ბაზარზე.
სახელმწიფოს როლი მეღვინეების მხარდაჭერაში
იყო აზრთა სხვადასხვაობა იმაზე, თუ რა როლი უნდა შეასრულოს სახელმწიფომ. ზოგიერთი ფიქრობს, რომ მეღვინეობის სექტორში სახელმწიფოს ჩართულობა აუცილებელია, განსაკუთრებით მცირე და საშუალო მარნებისთვის.
მათთვის მნიშვნელოვანია ფინანსური დახმარება გრანტებისა და დაბალპროცენტიანი სესხების სახით, ასევე სახელმწიფო სუბსიდირებით ლაბორატორიული კვლევებისა და სერტიფიცირების პროცედურების დაფინანსება.
მეორე მხრივ, ზოგი მიიჩნევს, რომ სახელმწიფოს მხრიდან ზედმეტმა ჩარევამ შესაძლოა ბაზარზე ხელოვნური ბარიერები შექმნას და პირიქით, კონკურენცია შეასუსტოს. ამბობენ იმასაც, რომ უფრო ლიბერალური მიდგომა უნდა იყოს და კერძო სექტორს თავისუფლება მიეცეს, თავად მოიძიოს გზები რეგულაციებთან შესაბამისობისთვის.
ბიოღვინოებისა და ბუნებრივი ღვინოების რეგულირება
ბიოღვინოებისა და ბუნებრივი ღვინოების რეგულაცია ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი საკითხია, რომელსაც არაერთხელ გაესვა ხაზი. მეღვინეები შიშობენ, რომ ზედმეტმა რეგულაციებმა შესაძლოა ამ ტიპის ღვინოების წარმოება გაართულოს, რადგან ბიუროკრატიული ბარიერები გაიზრდება და მოთხოვნები გამკაცრდება.
ბუნებრივი ღვინოების მწარმოებლები მცირე მარნები არიან, რომლებიც ტრადიციულ მეთოდებს მისდევენ და დიდი საწარმოების ღვინოებისგან სრულიად განსხვავებულ ღვინოებს აყენებენ, ამიტომ, ისინი ფიქრობენ, რომ სტანდარტიზაციის პროცესმა არ უნდა შეცვალოს მათი უნიკალური მეღვინეობის მეთოდები.
ზოგი მკითხველი აღნიშნავს იმასაც, რომ შესაძლოა, სახელმწიფომ ცალკე კატეგორია “ბუნებრივი ღვინოებისთვის” უნდა შექმნას, რაც გარკვეულწილად მათ დაცვას უზრუნველყოფს, მაგრამ ამავე დროს, არ დააკისრებს იმავე მძიმე რეგულაციებს, რაც დიდ მწარმოებას.
ტრადიციული და თანამედროვე მიდგომების ბალანსი
ქართული ღვინის სექტორი ყოველთვის ეძებს ბალანსს ტრადიციულ და თანამედროვე მიდგომებს შორის. ერთის მხრივ, ტრადიციული ქვევრის მეთოდით წარმოებული ღვინოები საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის ნაწილია და დიდ ინტერესს იწვევს საერთაშორისო ბაზარზე. მეორეს მხრივ, თანამედროვე ტექნოლოგიების დანერგვა ღვინის ხარისხს და სტაბილურობას ზრდის.
კომენტარებში იყო მსჯელობა იმაზე, თუ რამდენად საჭიროა ტრადიციული ღვინოების ევროპულ სტანდარტებთან მორგება. ზოგი მიიჩნევს, რომ ტრადიციული მიდგომები სწორედ იმითაა ღირებული, რომ ისინი უნიკალურია და არ უნდა შეიცვალოს. მეორეს მხრივ, ზოგი ფიქრობს, რომ გარკვეული რეგულაციები და სტანდარტიზაცია საჭიროა, რათა ქართული ღვინო საერთაშორისო ბაზარზე უფრო მისაღები გახდეს.
ასევე, აღინიშნა, რომ ღვინის ინდუსტრიაში ახალი თაობის მეღვინეები ცდილობენ, ტრადიციასა და ინოვაციას შორის ხიდი ააგონ, რისთვისაც საჭირო ხდება სახელმწიფოსა და კერძო სექტორის თანამშრომლობა, განათლების და ტექნოლოგიური განვითარების მხარდაჭერა.
დისკუსიაში გამოჩნდა, რომ ეს საკითხები მეღვინეებს ძალიან აწუხებთ და ბევრი მათგანი პირდაპირ მათ ბიზნესსა და საქმიანობაზე მოქმედებს. იყო სხვადასხვა მოსაზრება – ზოგს მიაჩნია, რომ რეგულაციები სასარგებლოა და ქართულ ღვინოს უფრო კონკურენტუნარიანს გახდის, სხვები კი ფიქრობენ, რომ ბიუროკრატია პრობლემას შექმნის, განსაკუთრებით მცირე მარნებისთვის.
ამიტომ, აუცილებელია, რომ მეღვინეობის სექტორში ჩართულმა ყველა მხარემ – მეწარმეებმა, სახელმწიფო უწყებებმა და სავაჭრო ასოციაციებმა – ერთობლივად იმუშაონ ისეთი პოლიტიკის შემუშავებაზე, რომელიც ხელს შეუწყობს ქართული ღვინის საერთაშორისო აღიარებას, ხოლო ადგილობრივ მწარმოებლებს განვითარების საშუალებას მისცემს.
© ღვინის კლუბი/vinoge.com