აშშ-ის პრეზიდენტმა, დონალდ ტრამპმა, ევროპული კავშირის (EU)თან სავაჭრო დაძაბულობა კიდევ უფრო გაამწვავა, როდესაც ევროპული ღვინის, შამპანურისა და სხვა ალკოჰოლური პროდუქტებისთვის 200%-იანი ტარიფის დაწესებით დაიმუქრა. ეს ნაბიჯი პასუხია EU-ის გადაწყვეტილებაზე, რომელიც ამერიკულ ვისკიზე 50%-იან ტარიფს აწესებს, რაც უკვე დაძაბულ ტრანსატლანტიკურ სავაჭრო ურთიერთობებს კიდევ უფრო აღრმავებს. ამაზე წერენ ისეთი ცნობილი გამოცემები, როგორიცაა Deutsche Welle, AXIOS, RTE და ა.შ.
კონფლიქტი აშშ-სა და EU-ს შორის ფართომასშტაბიან სავაჭრო უთანხმოებებს უკავშირდება. 2025 წლის 12 მარტს, ევროკავშირმა გამოაცხადა, რომ 1 აპრილიდან აღადგენს ამერიკულ პროდუქციაზე ტარიფებს, მათ შორის 50%-იან გადასახადს ამერიკულ ვისკიზე. ეს გადაწყვეტილება პასუხი იყო აშშ-ის მიერ ახლახან შემოღებულ 25%-იან ტარიფზე ფოლადისა და ალუმინის იმპორტზე, რაც 2022 წლიდან შეჩერებული იყო. EU ასევე გეგმავს დამატებითი საპასუხო ღონისძიებების გატარებას, რაც 28 მილიარდი დოლარის ღირებულების ამერიკულ პროდუქციას შეეხება.
ამ გადაწყვეტილების საპასუხოდ, ტრამპმა სოციალურ ქსელ Truth Social-ზე EU ერთ-ერთ „ყველაზე აგრესიულ და უსამართლო გადასახადებისა და ტარიფების დამწესებელ ორგანიზაციად“ მოიხსენია. მან მკაცრი გაფრთხილება გაავრცელა, რომ თუ ვისკიზე დაწესებული ტარიფი დაუყოვნებლივ არ გაუქმდება, ევროპული ალკოჰოლური პროდუქცია 200%-იან გადასახადს დაექვემდებარება.
ორივე მხარისთვის რისკები საკმაოდ მაღალია:
• ევროპული ალკოჰოლური პროდუქციის ექსპორტი: აშშ ევროპული ალკოჰოლური სასმელების ერთ-ერთი უმსხვილესი ბაზარია, სადაც 2024 წელს 14,2 მილიარდი დოლარის ღირებულების პროდუქტი შევიდა. ამ იმპორტის ორი მესამედი საფრანგეთსა და იტალიას ეკუთვნის. 200%-იანი ტარიფი მნიშვნელოვნად გააძვირებს ევროპულ ღვინოს ამერიკელ მომხმარებლებისთვის, რაც, დიდი ალბათობით, მოთხოვნას შეამცირებს და ევროპულ მწარმოებლებს, როგორიცაა Pernod Ricard, ფინანსურ ზიანს მიაყენებს.
• ამერიკელი ვისკის მწარმოებლები: EU ამერიკული ვისკის ერთ-ერთი უმსხვილესი იმპორტიორია და 2023 წელს აშშ-ის სპირტიანი სასმელების ექსპორტის 40%-ს შეადგენდა. დაგეგმილი ტარიფები ამ მზარდ ინდუსტრიას მძიმე დარტყმას მიაყენებს.
ტრამპის განცხადებამ უკვე გამოიწვია ფინანსურ ბაზრებზე რყევები:
• ფასიანი ქაღალდების ვარდნა: ევროპული ალკოჰოლური პროდუქტების უმსხვილესი მწარმოებლების აქციები მკვეთრად დაეცა ტრამპის მუქარის შემდეგ. პარალელურად, შემცირდა ამერიკული საფონდო ბირჟის მაჩვენებლებიც, რადგან ინვესტორები სავაჭრო ბარიერების გამკაცრებაზე ალაპარაკდნენ.
• ინდუსტრიის შეშფოთება: ისეთი სავაჭრო გაერთიანებები, როგორიცაა spiritsEurope, ორივე მხარეს დაპირისპირების გამწვავებისგან თავის შეკავებისკენ მოუწოდებენ, აცხადებენ, რომ „საპასუხო ტარიფების ეს ციკლი დაუყოვნებლივ უნდა დასრულდეს“.
ტრამპი ამტკიცებს, რომ ტარიფების დაწესება ამერიკულ ღვინის ინდუსტრიას წაადგება და “ღვინის ბიზნესს აშშ-ში გაზრდის“. თუმცა, წარსული გამოცდილება საპირისპიროს აჩვენებს. მაგალითად, 2020 წელს მსგავსი ტარიფები სასტუმროებისა და საცალო ვაჭრობის სექტორებში მნიშვნელოვან შეფერხებებს იწვევდა, ხოლო ამერიკელი მწარმოებლებისთვის რეალური სარგებელი არ მოუტანია.
მიუხედავად იმისა, რომ ამერიკულ მეღვინეებს შესაძლოა, მოკლევადიან პერიოდში კონკურენციის შემცირების სარგებელი მიიღონ, პროდუქციის გაძვირება, დიდი ალბათობით, საერთო მოთხოვნას შეამცირებს.
ეს დაპირისპირება აშშ-ისა და მის მოკავშირეებს შორის მიმდინარე სავაჭრო ომის მორიგი ეტაპია:
• გლობალური სავაჭრო დაძაბულობა: ესკალაცია ზრდის შიშს, რომ მსოფლიო ეკონომიკა შესაძლოა, ახალი საბაჟო შეზღუდვებითა და საპასუხო ტარიფებით დაზარალდეს.
• დიპლომატიური ურთიერთობები: ევროკავშირი აცხადებს, რომ მზადაა მოლაპარაკებებისთვის, თუმცა იმავდროულად ხაზგასმით აღნიშნავს, რომ დაგეგმილი ტარიფები ძალაში შევა, თუ შეთანხმება არ მიიღწევა.
ეს ტარიფები ხაზს უსვამს ტრამპის ადმინისტრაციის პირობებში ტრანსატლანტიკური სავაჭრო ურთიერთობების საკმაოდ დაძაბულ მდგომარეობას. მილიარდობით დოლარის რისკით ორივე მხარე განიცდის ძლიერ ზეწოლას, რათა აპრილის ვადამდე გამოსავალი მოიძებნოს. ესკალაციამ შესაძლოა ან მოლაპარაკებებისკენ უბიძგოს მხარეებს, ან კიდევ უფრო გააღრმავოს უკვე არსებული განხეთქილება.
© ღვინის კლუბი/vinoge.com