2023 წლის დასაწყისიდან რუსეთში ევროკავშირის ღვინის ექსპორტმა 126,000 ტონა შეადგინა, რაც ბოლო 20 წლის განმავლობაში რეკორდულად დაბალი მაჩვენებელია. Eurostat-ის მონაცემებზე დაყრდნობით, რომელსაც რუსეთის საინფორმაციო სააგენტო RIA Novosti-იც ავრცელებს, აღნიშნული მაჩვენებელი წინა წლის შესაბამის პერიოდთან შედარებით 25%-ით შემცირებულია. წინა, რეკორდულად დაბალი მაჩვენებელი, 2004 წელს დაფიქსირდა, როდესაც რუსეთმა ევროკავშირიდან მხოლოდ 87,000 ტონა ღვინო შეისყიდა.
იტალია - რუსეთის მთავარი მომწოდებელი
2023 წელს იტალიამ რუსეთში ღვინის იმპორტში პირველობა დაიკავა, ბაზრის 39%-იანი წილი მოიპოვა და 49,000 ტონა ღვინო გაგზავნა ქვეყანაში. ეს მაჩვენებელი იტალიისთვის მნიშვნელოვანი ზრდაა, გასულ წელს იტალიიდან ექსპორტის საერთო ღირებულებამ 158 მილიონ ევროს მიაღწია. იმავდროულად, ლიტვასა და ლატვიას, რომლებიც ადრე ლიდერები იყვნენ ბაზარზე, გაყიდვები მნიშვნელოვნად შეუმცირდათ. ლიტვაში ღვინის ექსპორტი 2.7-ჯერ დაეცა, ხოლო ლატვიაში – 4.3-ჯერ, რაც შესაბამის 18,000 და 14,000 ტონას შეადგენს ბოლო რვა თვის მონაცემებით.
სხვა ევროპული ქვეყნები რუსეთის ღვინის ბაზარზე
რუსეთის ბაზარზე ტოპ ხუთეულში ადგილი სხვა ევროპულმა ქვეყნებმაც მოიპოვეს. პოლონეთმა ღვინის ექსპორტი 70%-ით გაზარდა და 13,000 ტონას მიაღწია, ხოლო პორტუგალიამ გაყიდვები გაასამმაგა, ჯამში 10,500 ტონა ღვინო გაიტანა. მიუხედავად ამისა, 2023 წელს რუსეთის ღვინის ბაზრის 37% კვლავ ევროპული ღვინოებია. თუმცა ანალიტიკოსები ვარაუდობენ, რომ ამ წილის შემცირება მოსალოდნელია და შესაძლოა, 30%-ზე დაბალ დონესაც კი ჩამოცდეს.
ქართული ღვინის წილი და მოლოდინი ახალი ბაზრებისკენ
ევროკავშირის გარეთ საქართველო რუსეთისთვის ღვინის უდიდეს ექსპორტიორად რჩება, რომელიც, სავარაუდოდ, ბაზრის 20%-ს იკავებს. ანალიტიკოსები ელიან, რომ ღვინის იმპორტი გაიზრდება ლათინური ამერიკისა და სამხრეთ აფრიკის რეგიონებიდან, სადაც დამატებითი ტარიფები არ მოქმედებს. ქვეყნები, როგორებიცაა არგენტინა, ჩილე და სამხრეთ აფრიკა, ამ მიმართულებით მნიშვნელოვან როლს შეასრულებენ. სამხრეთ აფრიკა გამოირჩევა თავისი თეთრი და ცქრიალა ღვინოების მზარდი ექსპორტით, თუმცა 2022 წელს ლიდერობდა ჩილე, რომელმაც 16.6 მილიონი ლიტრი ღვინო გაიტანა, რაც 2021 წელთან შედარებით 10%-იანი ზრდაა. არგენტინამ და სამხრეთ აფრიკამ თანაბარი მოცულობის ექსპორტი განახორციელეს.
გეოპოლიტიკური კონტექსტი
2022 წლის 15 მარტს ევროკავშირმა აკრძალა 300 ევროზე მეტი ღირებულების ღვინოების ექსპორტი რუსეთში. რუსეთის ალკოჰოლური სასმელების ძირითადი იმპორტიორის AST-ის გენერალური დირექტორის, ლეონიდ რაფაილოვის განცხადებით, ამ აკრძალვის გავლენა მინიმალური იყო, რადგან მაღალი კლასის ღვინოები ბაზრის მხოლოდ 1%-ს შეადგენდა. უფრო მეტიც, 2023 წელს თხევადი და შემაგრებული ღვინოების იმპორტი 4.4%-ით გაიზარდა და 320 მილიონ ლიტრს მიაღწია, აღნიშნულ მონაცემს ავრცელებს რუსეთის კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი დისტრიბუტორი, Luding Group.
ტარიფების პოლიტიკა და რუსეთის ბაზარი
ტარიფების პოლიტიკა რუსეთის მთავრობის მხრიდან კიდევ ერთი გამოწვევაა, რაც გულისხმობს ევროკავშირის “არამეგობრული” ქვეყნებიდან ექსპორტის ტარიფების ზრდას. 2021 წელს ამ სიაში მხოლოდ ორი ქვეყანა იყო, თუმცა ახლა სია 49-მდე გაიზარდა. 2023 წლის აგვისტოში ტარიფები 25%-მდე გაიზარდა, მინიმალური გადასახადი კი თითო ლიტრზე 2 დოლარი გახდა. ეს პოლიტიკა თავდაპირველად 2023 წლის ბოლომდე მოქმედებდა, თუმცა 2024 წლის განმავლობაში გაგრძელდა. როგორც Vinetur გვამცნობს, შეზღუდვების და საერთაშორისო დაძაბულობის მიუხედავად, რუსეთში ალკოჰოლის მოხმარება იზრდება, რაც ბაზარზე მოთხოვნის ზრდას ადასტურებს, რომელსაც საერთაშორისო კონფლიქტური გარემო ვერ ამცირებს.
© ღვინის კლუბი/vinoge.com